Wednesday, June 25, 2025

గజల్స్ లక్షణాలు

సేకరణ:

*గజల్ కి శీర్షిక ఉండదు. కాబట్టి శీర్షిక అని ఎవరూ పెట్టవద్దని ప్రార్థన.* 


ఖండగతి  గురించి సంక్షిప్తంగా:

ఖండగతి : ఐదేసి మాత్రల గతిలో నడిచే ఛందస్సు. 

అంటే పాదానికి 20 మాత్రలు ఉంటాయి. 

చిన్న పాదాలలో మన భావాలను చెప్పలేకపోతున్నట్లుగా 

అనిపిస్తే 30 లేదా 40 మాత్రలతో కూడా వ్రాసుకోవచ్చు. 

గజల్ పూరణంలో ఖండగతిలో గజల్ :

ప్రతీ మిస్రాలో( పాదంలో)  (5 5 5 5)  20 మాత్రలుండాలి. 

మీరు తీసుకొనే పదబంధం 5 కంటే ఎక్కువగానీ, 

తక్కువగానీ ఉన్నప్పుడు పక్కనున్న పదాలతో కలిపితే లయ సరిపోవాలి. 

మీరు వ్రాసే 20 మాత్రల మిస్రాలో తీసుకున్న పదాలన్నీ లయాత్మకంగా ఉండాలి 

*నమూనా మత్లా:* 

*రాధికను మాధవుడు మరువడం సాధ్యమా* 

*ప్రేయసికి  వీడ్కోలు పలకడం సాధ్యమా*

*నమూనా శేర్:*  

*వడిలేని జాములను కదపలేకున్నాను* 

*రాత్రులను కనులతో మోయడం సాధ్యమా*

మీరు వ్రాసే గజళ్ళలో

*రదీఫ్* :  నేను ఇచ్చిన రదీఫ్ తీసుకోవచ్చు.లేదా...  బాగుంది, కష్టమే, ఇష్టమే, సాధ్యమే, సాధ్యమా, ఎందుకో ... ఇలాంటి రదీఫ్ ఏదైనా తీసుకోవచ్చు. మీరు తీసుకున్న రదీఫ్... మీరు వ్రాసిన భావాలకు, కాఫియాలకు సరిపోవాలనేది గమనించాల్సిన విషయం. 

*కాఫియాలు* :  చివరి అక్షరం *డం* ఉండాలి. దానికి ముందున్న అక్షరం ఏది తీసుకున్నా అచ్చు మాత్రం *అ* ఉండాలి   

ఉదాహరణకి గెలవడం, ఓడడం, కోరడం, ఉండడం, రాయడం, వెళ్ళడం, జారడం, మీరడం, ఇలా ఎన్నో వస్తాయి.  

వీలైనంతలో ఎవరైనా పోస్ట్ చేసినవి తీసుకొని వ్రాయకుండా, భిన్నమైనవి తీసుకొనేందుకు ప్రయత్నించండి. 


ముఖ్యమైన సూచన : మీరు వ్రాసిన శేర్లలో వస్తువైవిధ్యాన్ని చూపేలా శేర్లు ఉండాలి. 

నవరసాలలోని ఏ రసాన్నైనా ఏ శేర్లోనైనా 

తీసుకోవచ్చు. 

చమత్కారయుక్తమైన శేర్లు వ్రాయడానికి ప్రయత్నించండి. 

ప్రతీ శేర్లోనూ గజలియత్ ( రెండు పాదాలకీ చదువరి ఊహించని సమన్వయాన్ని సాధించడమే గజలియత్ అంటే ) ఉండేలా చూసుకోండి నియమాలు ఒకటికి రెండుసార్లు చదివాక దోషరహితంగా మీ గజళ్ళు వ్రాయండి.

మీకు నచ్చిన గజళ్లకు ఎమోజీలా ద్వారా మెచ్చుకోవచ్చు. 

మత్లా, మక్తా, కనీసం 3 శేర్లు ( మొత్తం 10 పాదాలు ) వ్రాయండి.  మత్లా, మక్తా, 5 శేర్లు - మొత్తం 14 పాదాలు కూడా వ్రాయవచ్చు.  

అన్నింటికంటే ముఖమైన సూచన : ఒకటికి రెండుసార్లు నియామాలు చదువుకొని మాత్రమే మీ గజల్ వ్రాయడం మొదలుపెట్టండి. దయచేసి సగంసగం చదివి వ్రాయకండి.

నియమాల ప్రకారం మాత్రమే గజల్ వ్రాయాలి. 



No comments: