Thursday, July 31, 2025

లౌక్యం అంటే?

 శీర్షిక: *లౌక్యం అంటే?*


మనిషి బ్రతకడానికి తింటున్నాడా
తినడానికి బ్రతుకుతున్నాడా అంటే
తినడానికే బ్రతుకుతున్నాడు
కానీ బ్రతకడానికే తింటున్నాడంటారు
అదే లౌక్యం అంటే!

కవులు రచయితలు అవినీతి గురించి
అక్రమాల గురించి వ్రాస్తారు
రవి గాంచని చోటు కవి గాంచునంటారు
విమర్శకులు జనులు అవినీతి పరులను
థూథూ అంటారు తూర్పార బడుతారు
డబ్బుతో పలుకుబడితో చట్టాల కళ్ళుగప్పిన
అదే అవినీతి పరులు జ్ఞాపికలిస్తే
శాలువాలు కప్పుతే నవ్వుతూ పొగుడుతారు
అదే లౌక్యం అంటే!

ఇక్కడ ప్రతిపక్షాలు పాలక పక్షాన్ని
ప్రశ్నిస్తుంటారు ఘాటుగా విమర్శిస్తుంటారు
విమర్శించే వారు కూడబెట్టుకోలేరు
అనే భావన సమాజంలో ఉంది
కానీ వారే ఎక్కువ సంపాదిస్తున్నారు
అదే లౌక్యం అంటే!

ఒక పురుషుడి అభివృద్ధి వెనుక
ఒక స్త్రీ హస్త ముందుంటారు
పొగుడుతుంటారు ఆకాశం పైకి ఎత్తుతారు
కానీ అదే ఒక పురుషుడి పతనం వెనుక
నిజంగానే ఒక స్త్రీ ఉంటుందంటే ఒప్పు కోరు
ఎందుకంటే సమాజంలో గుర్తింపు పోతుందని
అదే లౌక్యం అంటే!

ప్రపంచంలో కొన్ని దేశాల అధినేతలు
నోటితో శాంతి ప్రవచనాలు పలుకుతారు
నొసలుతో యుద్ధాలను ప్రేరేపిస్తారు
గ్లోబల్ శాంతి బహుమతి కొరకు డబ్బు ఎరవేస్తారు
అదే లౌక్యం అంటే!
 

రామాయణంలో అంగదుడు

అంశం: అంగదుడు 

శీర్షిక: రామాయణంలో అంగదుడు

ప్రక్రియ: సప్తపది

రామాయణములోన 
రణముచే అంగదుడు

పేరుగాంచే నపుడు 
పెద్దరికము తోడను

వాలితారల తనయ 
వానర జాతి యతడు

వాగ్యుద్ధములోనా  
వారే గెలుచు నెపుడు

రాజుగ కిష్కింధకు 
రాజ్యం యేలినాడు

రావణుడితో పోరి  
రాముడికి ఎంతయో

సేవలనందించెను 
సేవకుడిగ నెంతో

రావణుడి సేనాధి 
రణమున మేటి యైన

మహాకాయుడినీ 
మధమనిచె పోరులో

రామాయణములోన 
రాణించె నెంతనో
 

గృహ హింస నాడు -నేడు

అంశం: గృహ హింస


శీర్శిక: *గృహ హింస నాడు - నేడు*

*యత్ర నార్యస్తు పూజ్యంతే, రమంతే తత్ర దేవతాః*
ఎక్కడైతే స్త్రీలు గౌరవింపబడుతారో
అక్కడ దేవతలు కొలువై ఉంటారు
అనేది భారతీయ సంస్కృతి సంప్రదాయం
అదే నేటికీ అనుసరిస్తున్న నియమం!

నాడు:
"స్త్రీకి స్త్రీ యే శత్రువు అన్నట్లు"
ఒక తరంలో అత్త మరో తరానికి కోడలు
ఒక తరంలో కోడలు మరో తరానికి అత్త
పురుషులు నిమిత్త మాత్రులు!

అమ్మ అమ్మమ్మ నానమ్మ అక్కా చెల్లెలు
వదిన మరదలు అనే స్త్రీల వల్లనే
అది పెంపకం బోధన చాడీలు కావచ్చు 
వీటి కారణంగానే నాడు భర్త
అభం శుభం తెలియని మరొక స్త్రీని
అనేక విధాలుగా హింసించే వారు
చిత్ర హింసలు పెట్టే వారు

అది కేవలం తల్లిదండ్రుల పెంపకం లోపమేనా?
కాదు అందుకు అనేక కారణాలుండవచ్చు
ఒంటరి కుటుంబాలు పెరగడం 
సమాజం ప్రభావం  పరువు ప్రతిష్టలు
ఇగోలు పంతాలు పట్టింపులు
స్త్రీ పురుషుల ఆరోగ్య మానసిక పరిస్థితులు
గ్రహాల కారణంగా స్త్రీల హార్మోన్ల ప్రభావం
పూర్వ కర్మలు ఆర్ధిక పరిస్థితులు మరెన్నో!

నాడు అలా అధికంగా స్త్రీలే
గృహ హింసకు గురయ్యేవారు
అబలలుగా వారి వారి తల్లిదండ్రులకు
మాట రాకుండా చూడటానికి కావచ్చు
కుటుంబ పరువు ప్రతిష్టలను కాపాడడానికి
ఆచారాలు సంప్రదాయాలు పాటించి
గృహహింసను భరించేవారు!

నేడు:
గృహ హింస స్త్రీలకు తగ్గుతుంది
పురుషులకు పెరుగుతుంది
కుటుంబ పరువు కాపాడుకోడానికి
బయటకు చెప్పుకోలేక కక్కలేక మ్రింగలేక
మానసికంగా కృంగి పోతున్నారు
ఆయుష్షు తగ్గిపోతుంది
అందుకు కారణాలు సమాజంలో
పురుషులనగానే తప్పువారిదనే భావన
స్త్రీల పై సానుభూతి ఉండటం
చట్టాలు స్త్రీలకు సంపూర్ణ చుట్టాలవడం
స్త్రీలు ఉద్యోగాలు చేసి డబ్బు సంపాదించడం
సాధికారత పెరగడం 
మహిళా సంఘాలు ఉండటం
మొదలగు కారణాల వలన 
నేడు పురుషులకు గృహ హింస పెరుగుతుంది
ఏదైనా పెరుగుట విరుగుట కొరకే!
 

నిత్యం మధు మాసమే

*నేటి అంశం*కవితా పూరింపు*

*ఇరువురి మనసులు ఏకమై*
*ప్రేమ గృహం లోకి ప్రవేశించి*
*కష్టసుఖాలు పంచుకుంటూ*
*కలకాలం సాగేదే కదా సంసారం*

శీర్షిక: నిత్యం మధుమాసమే

*ఇరువురి మనసులు ఏకమై*
*ప్రేమ గృహం లోకి ప్రవేశించి*
*కష్టసుఖాలు పంచుకుంటూ*
*కలకాలం సాగేదే కదా సంసారం*!

భార్యా భర్తలు ఒకరిపై ఒకరు నమ్మకంతో
ఒకరిపై ఒకరు గౌరవంతో ప్రేమతో
అనురాగంతో ఆత్మీయతతో కోపతాపాలు
దాపరికాలు లేకుండా జీవనం సాగిస్తే
నిత్యం మధు మాసమే కదా!

"నీటిలో పడవ ప్రయాణించాలి గానీ
పడవలోకి నీరు చేరనీయకూడదు"
సమాజంలో సంసారం సాగాలి గానీ
సంసారం లోకి సమాజాన్ని రానీయకూడదు!      

ఒకరి అమ్మా నాన్నలు తోబుట్టువులతో
మరొకరు ప్రేమతో సానుకూలంగా ఉంటే
అనేక సమస్యలు మటుమాయం
చిన్న చిన్న ఇక్కట్లు రావడం సహజం
వాటిని సర్దుబాటు చేసుకోవడం సరైన నిర్ణయం!
 

జాతీయ జెండా -2 దేశ భక్తి గీతం

అంశం: భారత దేశ ఔన్నత్యం

శీర్షిక: జాతీయ జెండా! (దేశ భక్తి గీతం)

ఎగరవే.... ఎగరవే....జాతీయ జెండా
ఎగరవే ....ఎగరవే... మువ్వొన్నెల జెండా
ఎగరవే ...ఎగరవే ... వజ్రోత్సవ జెండా!

ఝాన్సీ  అల్లూరి నేతాజీ గాంధీ నెహ్రూ అంబేద్కర్
భగత్ సర్ధార్ మరెందరో  త్యాగ మూర్తుల త్యాగఫలం!    "ఎగరవే"

ఇంటింటా ప్రతి యింటా వాడవాడన  ప్రతి బడినా
వీది వీదినా ప్రతి మదినా..
దేశం రాష్ట్రాల నలుమూలలా!       "ఎగరవే"

ప్రజలకు ధైర్యాన్నిచ్చు జెండా
జనులకు శక్తి నిచ్చు జెండా
యువతకు ఊపిరి నిచ్చు జెండా
భారతీయులలో ఐఖ్యత పెంచు జెండా!  "ఎగరవే"

కుల మతాలు నీకు లేవు పేద ధనికకు తావు లేదు
ప్రాంతీయతలు నీకు లేవు పార్టీల సంకెళ్ళు లేవు!         "ఎగరవే"

ఏ దేశాన ఎగిరినా ఎనలేని గౌరవం
ఏ కాలాన ఎగిరినా మెండుగ ఆనందం
ఎక్కడ ఎగిరేసినా .. ఉన్నతం నీ భావం
ఎప్పుడు ఎగరేసినా..ఉన్నతం నీ స్వరూపం! "ఎగరవే"

దేశ గౌరవం పెంచను దేశ భక్తిని పెంచను
దేశ కీర్తిని పంచను దేశ ఐఖ్యతను నిలుపను
యువత శక్తిని పెంచను!   "ఎగరవే"

పింగళి వెంకయ్య రూపుదిద్దిన
మూడు రంగుల జెండా ముచ్చటైన జెండా
కాశాయం శౌర్యానికి, తెలుపు శాంతికి
ఆకుపచ్చ పాడిపంటలకు
ఐఖ్యతకు ,శాంతికి చిహ్నాలు అశోకధర్మచక్రం  "ఎగరవే"

త్యాగమూర్తులను గుర్తుచేస్తూ...
నవ తరాలను మేల్కొల్పుతూ..!     "ఎగరవే"

చతురస్ర గతి గజల్స్

అంశం: చతురస్ర గతి గజల్స్ (444444)24

వేకువ జామున లేచి చదివితే ఎంత ఇష్టమో
చదివిన చదువులు మదిన నిలిపితే ఎంత ఇష్టమో!

గులాబి తోటకు కాపరి నయినా ఎంత హాయినో
మాటికి మాటికి కలియ తిరిగితే ఎంత ఇష్టమో!

నింగిన సింగిడి సప్త వర్ణాలు ఎంత అందమో
నేలన చల్లని  గాలి వీచితే ఎంత ఇష్టమో!

పచ్చిక బయళ్ళు తోటలు నెమళ్ళ వన విహారాలు
నెమళ్ళు తోటన పురులు విప్పితే ఎంత ఇష్టమో!

రైతుకు వానలు పడితే ఎంతయో తృప్తి కృష్ణా!
జనులకు నిండుగ కడుపు నింపితే ఎంత ఇష్టమో! 

Wednesday, July 30, 2025

అహం కవిస్మీ

శీర్షిక: అహం కవిస్మీ


నేనే కవిని  కవిని నేనే
సరళము నేనే  గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

మంచి చేసిన వారిని పొగుడుతాను
చెడు చేసిన వారిని విమర్శిస్తాను
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే  గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

ప్రజలకు ప్రభుత్వాలకు ప్రతినిధిని నేనే
పేదలకు ధనవంతులకు వారధిని నేనే
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

తప్పులుంటే విమర్శిస్తాను
వ్రాసిన దానిని సమీక్షిస్తాను
నేనే కవిని  కవిని నేనే
సరళము నేనే ఈ గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

అన్నీ గమనిస్తూనే ఉన్నాను
అవకాశవాదులను గమనిస్తున్నాను
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

అవినీతి పరులను స్వార్ధ పరులను
హంతకులను అసాంఘిక శక్తులను
మోసకారులను శిక్షిస్తాను
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే గరళము నేనే
రవి గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

నీతులు చెబుతూ గోతులు త్రవ్వే వారిని
సేవని చాటుతూ చాపకింద నీరులా
నిలువునా దోచేవారిని వదిలి పెట్టను
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే గరళము నేనే
రవిని గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!

నీతి పరులను నిజాయితీ పరులను
సేవా పరులను త్యాగధనులను
నిస్వార్ధ పరులను రక్షిస్తాను
నేనే కవిని కవిని నేనే
సరళము నేనే గరళము నేనే
రవిని గాంచని చోటు కాంచు కవిని నేనే!
అహం కవిస్మీ!
 

ఇక ఆకాశమే హద్దులే

అంశం: పదాలు కవిత

(మౌనం మయూరం సహనం ప్రవాహం ఆశలు ఆకాశం)

శీర్షిక: ఇక ఆకాశమే హద్దులే

అందమైన ఓ నా చెలీ!
ఎందుకో ఈ  *మౌనం*
సుందరం నీ సౌందర్యం
నిగనిగలాడే నీ లేత బుగ్గలు
అద్భుతం నీ నుదుట సిందూరం
*మయూరం* లా వయ్యారం నీ నడక 
తామర కాడ లాంటి నీ నడుము
మనోహరం హంస రెక్కల వంటి నీ కనురెప్పలు!

ఎందుకో ఆ అలక!
నల్లని మేఘాల కురులను తాకలేదనా
చిగురాకు పచ్చ చీరను తాక లేదనా
సముద్ర కెరటాలలా ఎగిసి పడే సొగసులను
పొగడలేదనా
ఎందుకు నా *సహనం* పరీక్షిస్తావు
అవునులే స్త్రీల మనోగతం పసిఫిక్
మహాసముద్రమంత లోతైనది కదా
తెలుసు కోవడం కష్టమే మరి!

ఓ నా నిచ్చెలీ!
నీ అలక తీర్చ నేనేమి చేయను
మురళీ రవం ఊదనా జోల పాట పాడనా
స్వర్గాన్ని నీ ముందుకు తీసుకొనిరానా
ఏమీ నా మాటలు నీకు *ప్రవాహం* లా
వినిపిస్తున్నాయా!

ఓ అరవిరిసిన పూతేజమా!
కొలనులోని తామర కమలమా!
ఎగిరెగిరి పడే కెరటాల సంద్రమా
అర్ధమయ్యాయిలే  నీ *ఆశలు*

వస్తుందిలే ఇక మధు మాసం!
ఇక *ఆకాశమే* హద్దులే
తీరుతుందిలే నీ సుందర స్వప్నం
తృప్తి నొందునులే నీ మానసం!
  

రూపాయి బంధం

అంశం:రూపాయి బంధం


శీర్శిక: *డబ్బు రెండు వైపులా పదునైన కత్తి*

*ధనం మూలం ఇదం జగత్*
అన్నారు పెద్దలు
జ్యోతి ప్రకాశించాలంటే నూనె ఎంత ముఖ్యమో
వ్యవహారాలు జరగాలంటే ధనం అంతే ముఖ్యం

ధనం లేకుండా ఏదీ జరగదు
డబ్బు ఉంటేనే అన్ని పనులు
ధనం ఉంటేనే విలువ  గౌరవం
డబ్బు లేకుంటే జీవితం అంధకారం

అందుకే ఓ సినీ కవి అంటారు
"ధనమేర అన్నిటికీ మూలం ఆ ధనము
విలువ తెలుసుకొనుట మానవ ధర్మం" అని
రూపాయి సృష్టించింది మానవుడే
అదే రూపాయికి దాసుడయ్యింది మానవుడే

రూపాయి అందుబాటులోకి రాక ముందు
మార్పిడి పద్దతి అందుబాటులో ఉండేది
ఒక వస్తువుకు మరొక వస్తువు ఇవ్వడం
శేరు వడ్లు ఇస్తే సేటు శేరు ఉప్పు ఇచ్చేవాడు

ఎప్పుడైతే రూపాయి 
అందుబాటులోకి వచ్చిందో అప్పటి నుండి
రూపాయితో మనిషికి బంధం ఏర్పడింది
ఆ బంధం ఇప్పుడు మనిషిని దాసున్ని చేసింది

అందుకే అంటారు:
*డబ్బుకు లోకం దాసోహం* అని
డబ్బుతో ఏదైనా కొన వచ్చనే నమ్మకం
మనిషిలో బలంగా ఏర్పడింది
అందుకే మానవుడు ఏదో విధంగా
డబ్బు సంపాదించాలి కూడ బెట్టాలి
అని దాని వెంటే పరుగెడుతున్నాడు

కానీ *డబ్బు రెండు వైపులా పదునైన కత్తి*
అది ప్రాణాన్ని సృష్టిస్తుంది అదే డబ్బు
ప్రాణాన్ని తీస్తుంది అన్న విషయం
మరిచి పోతున్నాడు
డబ్బుంటేనే విలువ గౌరవం కీర్తి అనేది
రూపాయితోనే అన్నీ కొనగలం అనేది  భ్రమ
రమణ మహర్షి  వివేకానంద బుద్ధుడు గాంధీజీ
వాజ్ పాయ్, అన్నాహజారే, అబ్దుల్ కలాం
మరెందరో ప్రతిభతో కీర్తి ప్రతిష్టలు పొందారు
 

Tuesday, July 29, 2025

బంధాలు - అనుబంధాలు 2

శీర్షిక: బంధాలు - అనుబంధాలు


నేడు బంధాలు అనుబంధాలు
సారం లేని మానులు వట్టి పోయిన కొమ్మలు 
వాలి పోయిన ఆకులు వాసన లేని పువ్వులు!

కాగడ పట్టి వెతికినా కానరావు ప్రేమానురాగాలు
కనుమరుగవుతున్నాయి ఆత్మీయతలు
మృగ్యమవుతున్నాయి రక్త సంబంధాలు
దూరమవుతున్నాయి రాకపోకలు!

రక్త మాంసాలు ధారపోసి కండరాలు కరిగించి 
కాలుకు ముల్లు గుచ్చితే పంటితో పీకి 
కంట్లో నలుసు పడితే నాలుకతో తీసి 
శ్రమించి చెమటోడ్చి పెంచి పెద్ద చేసి 
విద్యాబుద్దులు నేర్పించి ప్రయోజకుల చెస్తే
ప్రేమలు తరిగి పోయే మమతలు కరిగిపోయే
సేవలకు వెలకడుతుండే మనసు కలవరపెడుతుండే!

గడిచిన కాలం మరల రాదు 
రేపటి రోజు ఉంటుందో లేదో తెలియదు
తలుచుకుంటేనే గుండెలో బాధ 
అయినా దాచుకోవాలి హృదయంలోనే వ్యధ
కడుపు చించుకుంటే కాళ్ళ మీద పడుతుంది రుధిరం!

బంధాలు అనుబంధాలు
రక్త సంబంధాలు ఇక రైలు పట్టాలేనా!

కాశ్మీర్ అందాలు

అంశం: పదాల కవిత


శీర్షిక: *కాశ్మీర్ అందాలు*

వెండి కొండలలో ప్రకృతి సోయగాలతో కాశ్మీర్ *అందాలు*

ఆ మధురాతి మధుర సుందర స్వప్నాల మధ్య కనపడవు కోడి *పందాలు*

పురాతన కాలం నుండే అన్యోన్యం  కాశ్మీర్ పండితుల *బంధాలు*

వికసించిన  కుంకుమ పుష్పాలతో పరిమళాలను వెదజల్లుతున్నాయి సు *గంధాలు*

మంచు కొండలు  వృక్షాలు లోయలు
ఆహా! ఏమీ కాశ్మీర్ అంద *చందాలు!*

చల్లని వాతావరణం పచ్చిక బయళ్ళు మనసును పులకరింపజేసే *డెందాలు*

ఆ సుందర స్వప్నాలను కాపాడను నిత్యం గస్తీ తిరుగుతుంటాయి మిలిటరీ *బృందాలు*

కాశ్మీర్ అందాలను దర్శించ దేశ విదేశాల నుండి పర్యాటకులు వస్తుంటారు మహా *సంద్రాలు*

దేశ విదేశ పర్యాటకుల వేషభాషలతో పిల్లల కోలాహలంతో వెల్లివిరిస్తాయి *ఆనందాలు*

పర్యాటకుల బంధుమిత్రుల ఆనందాలతో ఇనుమడిస్తాయి వారి బంధాలు *అనుబంధాలు*
 

ఓ నా నిచ్చెలీ

అంశం: కలవో !కథవో! కవితవయ్యావో!


శీర్షిక: *ఓ నా నిచ్చెలీ!*

అందమైన ఓ నా చెలీ!
వయ్యారం నీ నడక  సుందరం నీ సౌందర్యం
అద్బుతం నీ నుదుట సిందూరం
మనోహరం హంస రెక్కల వంటి నీ కనురెప్పలు!

ఎందుకో ఆ అలక!
నల్లని మేఘాల కురులను తాకలేదనా
చిగురాకు పచ్చ చీరను నీకు చుట్ట లేదనా
సముద్ర కెరటాలలా ఎగిసి పడే సొగసులను
పొగడలేదనా
అవునులే స్త్రీల మనోగతం తెలుసు కోవడం
కష్టమే మరి!

ఓ నా నిచ్చెలీ!
నీ అలక తీర్చ నేనేమి చేయను
మురళీ రవం ఊదనా జోల పాట పాడనా
స్వర్గాన్ని నీ ముందుకు తీసుకొనిరానా!

ఓ అరవిరిసిన ప్రియతమా!
*కలవో! కథవో! కవితవయ్యావో!*
ఓహో! అర్ధమైందిలే నీ ఆహార్యాలు
వస్తుందిలే ఇక మధు మాసం
తీరుతుందిలే నీ సుందర స్వప్నం
తృప్తి నొందునులే నీ మానసం!
 

ఓటమి కాదు

అంశం: స్వేచ్చా కవిత


శీర్షిక: *ఓటమి కాదు*

సూర్యుడు ఒక నక్షత్రం
అది మండుతున్న గోళం
మబ్బులు అడ్డుగా వచ్చినప్పుడు
నేల పైన కాంతి శూన్యం
చంద్రుడు అడ్డుగా వచ్చినప్పుడు
భూమిపైన చీకటి
అంత మాత్రాన సూర్యుడు ప్రకాశం కోల్పోయినట్లా
సూర్య భగవానుడు ఓటమి చెందినట్లా?

మొక్క జొన్న మొక్కపైన
పిట్ట వాలి నప్పుడు
పిట్ట బరువుకు సమానంగా
ఆ మొక్క వంగిపోవడం సహజం 
అంత మాత్రాన ఆ మొక్క ఓటమి చెందినట్లా?

భారీ తుఫానులు వర్షాల కారణంగా
వరదలు వచ్చినప్పుడు వాగులలో నదులలో
గడ్డి తుంగలు వంగి పోవు
వరద ఆగిపోగానే నిటారుగా నిలుచు
అంత మాత్రాన తుంగలు ఓటమి చెందినట్లా?

సమాజంలో కుటుంబ గౌరవాన్ని
కుటుంబ బంధాలను పరువు ప్రతిష్టలను
కాపాడు కోడానికి కొన్ని అవమానాలు
నిందలు భరించాల్సి రావచ్చు
అంత మాత్రాన మగాడు ఓటమి పాలయినట్లా?

కాదు కాదు అది ఓటమి కాదు 
అది కేవలం వాగులో తుంగ వలెనే 
వంగిన మొక్కజొన్న మొక్కవలెనే 
గెలిచి నిలుస్తుంది మగాడి మగతనం 
ఆచంద్రతారార్కం!
 

రెప్ప పాటు కాలమే మనిషి జీవితం

అంశం: *నిత్యం పరులపై ఏడవకు నవ్వుతూ జీవించు*


శీర్షిక: *రెప్ప పాటు కాలమే మనిషి జీవితం*

కన్ను మూస్తే మరణం కన్ను తెరిస్తే జీవనం
రెప్ప పాటు  కాలమే మనిషి జీవితం
నీటి బుడగ వంటిది మానవ ప్రాణం
ఎవరు ఎంత కాలం జీవిస్తారో తెలియదనేది సత్యం!

ఇంత సున్నితమైన జీవితమనీ
మరెంతో విలువైన ప్రాణమనీ తెలిసియూ
మనిషి ఈర్ష్యలు అసూయలు కక్షలు
కార్పణ్యాలు ఆశలు కోరికలు స్వార్ధాలు!

పగలు పంతాలు పట్టింపులు ఇగోలతో
సతమత మవుతూ
నిత్యం ఏదో ఒక సంఘర్షణతో బాధ పడుతూ
అశాంతి అసహనంతో జీవిస్తుంటారు!

సృష్టిలోని ఎనుబది నాలుగు లక్షల జీవరాశులలో
పరమోత్కృష్టమైన జీవుడు మానవుడు
ఇంతటి గొప్ప మానవ జీవితాన్ని
సద్వినియోగం చేసుకోవాలి
*నిత్యం పరులపై ఏడవకుండా నవ్వుతూ జీవించాలి*!

నవ్వు నాలుగు విధాల మేలు చేయు
మనసును ప్రశాంతంగా ఉంచుతుంది
ఆరోగ్యంగా  నిలుపుతుంది
ఆయుష్షును పెంచుతుంది
అలానే చక్కని సలహాలు ఇవ్వడానికి
మంచి నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి
దోహదపడుతుంది!

అలజడి అశాంతి ఆందోళన

అంశం: అలజడి


శీర్శిక: *అశాంతి - ఆందోళన*

మనిషిలో అలజడికి ఆందోళనకు
అశాంతికి అసహనానికి కోపానికి
వాహక సాధనాలు పంచేంద్రియాలు!

శరీరానికి ఏదేని గాయమైతే చర్మం ద్వారా
శబ్ధం చెవుల ద్వారా దృశ్యం కనుల ద్వారా
వాసన ముక్కు ద్వారా ఆహరం నాలుక ద్వారా
క్షణాలలో మెదడుకు చేరుతుంది!

మెదడుకు విషయం చేరగానే
మనసులో  అలజడి ప్రారంభమవుతుంది
ఆ విషయం ప్రాధాన్యతను బట్టి
మనసులో అశాంతి తీవ్రత పెరుగుతుంది
అర్ధం చేసుకునే శక్తి ఉంటే తీవ్రత తగ్గుతుంది!

అలానే నిశ్చలమైన నదిలోకి ఒక రాయిని
విసిరి నట్లయితే నీటిలో అలజడి ప్రారంభమై
వలయాల్లా నీటి తరంగాలు నదిలో
విసిరిన రాయి శక్తికి సమానమైన దూరం వెళ్తాయి!

మనిషిలో అశాంతికి అలజడికి వాహకాలు
పంచేంద్రియాలు అయితే కారణాలు అనేకం
అది ఏదో ఒక సంఘటన కావచ్చు
నష్టం కావచ్చు దృశ్యం కావచ్చు శబ్ధం కావచ్చు
ఇష్టం లేనిది కష్టమైనది ఏదైనా కావచ్చు!

ట్రాఫిక్ లో చిక్కుకున్నాము త్వరగా వెళ్ళాలి
మనసులో చిరాకు కోపం అసహనం
అలజడి ఆందోళన మొదలౌతాయి
ఇది మామూలే అని మనసు సర్ది చెప్పుకుంటే
అలజడి మటు మాయం
ఇలా ఏ సంఘటైనా కావచ్చు!

ప్రతి దానిని తేలికగా తీసుకో గలుగుతే
అలజడి అశాంతి ఆందోళన దూరమౌతుంది
మనసులో ప్రశాంతత నెలకొంటుంది
అదే భూతద్దంలో చూసుకుంటూ
పెంచుకుంటే *అశాంతి ఆందోళన!*
 

Monday, July 28, 2025

అన్యోన్య దాంపత్యం

*పదాల కవిత*: *జీవన సమరం* *అన్యోన్య దాంపత్యం***మధుమాసం* *సంధ్యా సమీరం*


శీర్షిక: *వివాహ బంధం పవిత్రమైనది*

పెళ్ళంటే నూరేళ్ళ పంట
అది నిలవాలి కలకాలం మన ఇంట
సంసారం ఒక సాగరం అది *జీవన సమరం*
వివాహం జీవితంలో ఒక భాగం
అంతే గానీ వివాహమే జీవితం కాకూడదు!

"నీటిలో పడప ప్రయాణించాలి గానీ
పడవలోకి నీరు చేరకూడదు'
చిన్న చిన్న సమస్యలు రావడం సహజం
వాటిని సర్దుబాటు చేసుకుంటూ
*అన్యోన్య దాంపత్యం* తో జీవనం సాగించాలి!

భార్యా భర్తలు ఒకరిపై ఒకరు నమ్మకంతో
ఒకరిపై ఒకరు గౌరవంతో ప్రేమతో
అనురాగంతో ఆత్మీయతతో కోపతాపాలు
దాపరికాలు లేకుండా జీవనం సాగిస్తే
నిత్యం *మధు మాసమే*

నేనే గొప్ప అనుకుంటే అహంకారం
మనమే గొప్ప అనుకుంటే మమకారం
ఒకరికొకరం తోడు అనుకుంటే సహకారం
ఎవరికీ ఎవరం కాదనుకుంటే *సంధ్యా సమీరం*


          

అరుదైన ఆరుద్ర ప్రాణులు

అంశం: చిత్ర కవిత (ఆరుద్ర పురుగులు)


శీర్షిక: *అరుదైన ఆరుద్ర ప్రాణులు*

తొలకరి వానలకు పుడమి తల్లి
పులకరించ కమ్మని మట్టి వాసనలతో
తన్మయత్వంతో ఎక్కడో అవనిలో
దాగివున్న ఆరుద్ర ప్రాణులు
ఎర్రని సుతి మెత్తని మఖమల్
లాంటి పట్టు వస్త్రాలు ధరించి!

తడి దారులలో గుంపులు గుంపులుగా
అత్తారింటికి దారేది అన్నట్లుగా
ప్రయాణం సాగిస్తుంటే
ఆహా! ఆ ఆనందం వాటి అంద చందాలు
ప్రత్యక్షంగా కనులతో వీక్షించాలే గానీ
వర్ణించడం ఎవరి తరం కాదు!

బ్రహ్మ సృష్టించిన అపురూప జీవులను 
దోసిలిలో పట్టుకుని ఆడుతుంటే
వాటి సుతిమెత్తని కాళ్ళతో నడుస్తుంటే
ఆ ఆనందం వర్ణనాతీతం
అనభవిస్తేనే తప్పా చెప్పడం వీలు కాదు!

ఆరుద్ర జీవులకు సంతానోత్పత్తి ఎక్కువ
ఆయుష్షు చాలా తక్కువ
అతి తక్కువ కాలంలోనే రైతన్నలకు
గొప్ప సందేశాన్ని అందిస్తాయి
"ఆరుద్ర కార్తె" లో ఆరుద్ర ప్రాణులు
కనపడ్డాయంటేనే
పూర్వ కాలంలో నిరక్షరాస్య రైతులు
వ్యవసాయ పనులు మొదలు పెట్టడం
ఒక ఆనవాయితీ! 

Sunday, July 27, 2025

త్రిశ్ర గతి గజల్స్

అంశం: త్రిశ్ర గతి గజల్స్ 33333333-24


నింగి లోన చందమామ *కదులుతోంది చూసావా!*
నేలమీద వెన్నెలనూ *పరుచుతోంది చూసావా!*

చెట్టు పైన కోయిలమ్మ కుహూకుహూ నని కూయగ!
గూటిలోన పక్షిపిల్ల *ఎగురుతోంది చూసావా!*

చిన్న చిన్న చినుకులకే దారులన్ని వరదలాయె!
నాయకులకు మనసిప్పుడు *కరుగుతోంది చూసావా*

కాయలన్ని తీగలకే ఎలా కాయు చున్నాయో!
నేలపైన తీగ యెటుల *పారుతోంది చూసావా!*

ప్రకృతిలోన పరవశాలు ఎన్నెన్నో ఓ కృష్ణా!మధురముగా మనసులోన *మెదులుతోంది చూసావా!*


రామ చిలుకా నా వాడెక్కడే

శీర్షిక: రామ చిలుకా - నా వాడెక్కడే?

(హాస్య కవిత)
సుందరమైన అందగాడు సువిశాల హృదయం గలవాడు...

పొడుగాటి బాహువులు గ్రద్ద ముక్కు చిన్నపాటి కాళ్ళున్నవాడు..

చలాకి గా మాటలాడు హుషారు గొలుపు మనస్కుడు వాడు...

మూగ వాడు ఎవరు పిలిచినా పట్టించుకోడు నా వాడు...

మెల్లె కన్ను వాడు కొంటె చూపులతో చూస్తాడు చక్కని వాడు...

కుడి బుగ్గ మీద పుట్టు మచ్చ గలవాడు బుంగ మూతి పెడుతాడు...

ముంజేతికి కంకణం ఉంది గజ్జెల మొల త్రాడు ఉంది ఏడి నా వాడు...

కాలుకు అందె ఉంది వ్రేలుకు రాగి ఉంగరం ఉంది....

నడుముపై నాగసరంలా వాత ఉంది కనపడకుండా కట్టి పెడుతుంటాడు...

గారే పండ్లు ఉంటాయి మూతిపై మీసాలు ఉండవు వాడే నా వాడు...

నొసలు పై నామాలు ఉంటాయి తలపైన జుట్టు ఉండదు...

తెల్లని దోతి కడుతడు పైన బనీను వేస్తడు తలకు రుమాలు...

భుజంపైన గొంగళి ఉంటది చేతిలో ముల్లుకర్ర ఉంటది...

ఒంటికి సోయి ఉండదు ఎక్కడ ఏమి వదిలేస్తాడో తెలియదు...

వాడే నా వాడు ఎక్కడ దాచావో చెప్పవే ఓ నా రామచిలుకా...

 

Saturday, July 26, 2025

నాగుల పంచమి భక్తి గేయాలు

అంశం: భక్తి గేయాలు (నాగుల పంచమి )


శీర్షిక: నాగుల పంచమి

పల్లవి:
కశ్యప మహర్షివి నీవయ్యా
వినత కద్రువ నను సతీమణులతో
గురుడు నాగులకు జన్మనిస్తిరి
మా నోముల పంటలు మీరేనయ్యా!     "కశ్యప"

చరణం:01
గరుడు విష్ణువుకు వాహనమయ్యా..
నాగు విష్ణువుకు శయన వేదికయ్యా..
ప్రతియేటా శ్రావణమాసం
శుక్ల చవితి రోజు నాగుల చవితి జరిపెదరు..  "కశ్యప"

చరణం:02
ప్రతియేటా శ్రావణమాసం
శుక్ల పంచమి రోజు
గరుడ పంచమి జరిపెదరు
ఉత్సాహంగా పూజలు చేసెదరు...  "కశ్యప"

చరణం:03
నాగుల చతుర్ధి రోజు గరుడ పంచమి రోజు
పసుపు కుంకుమలతో పూలు పాలతో
ధూప నైవేద్యాలతో భక్తులు కొలిచెదరు
కోరిన కోరికలు తీరెనందురు...              "కశ్యప"
 

వలసలు ఎందుకు?

*అంశం:వలసలు ఎందుకు?*


శీర్షిక: *ఉనికి కోసం ఉన్నత బ్రతుకు కోసం*

*నీరు పల్లమెరుగు నిజము దేవుడెరుగు*
అన్నట్లు
నీరు తనకు అనుకూలమైన పల్లపు
ప్రాంతానికే తరలి పోతుంది
అలానే మనిషి తన పొట్ట కూటి కొరకు
ఉన్నత బ్రతుకు కోసం వలస వెళ్తుంటాడు!

గ్రామాలలో నివసించే యువతకు ప్రజలకు
ఉపాధి అవకాశాలు లేక
విద్య వైద్యం వంటి సదుపాయాలు లభించక
పట్టణాలకు వలస బాట పడుతారు
అలా జీవితాన్ని నెట్టుకొస్తారు!

ప్రపంచీకరణ కారణంగా
నేడు ప్రపంచం ఒక కుగ్రామంగా మారింది
పల్లెలలో ఉపాధి దొరకని యువత
పట్టణాలలో చదివినవారు
ఉన్నత చదువుల కోసం అధిక సంపాదన
మంచి భవిష్యత్తు గొప్ప జీవనశైలి కొరకు
విదేశాలకు వలసలు వెళ్తుంటారు!

ఆడపిల్లలు పై చదువుల కొరకో
ఉన్నత ఉద్యోగాల కోసమో
వివాహాల కొరకై విదేశాలకు వెళ్ళడం
నేడు పరిపాటి అయిపోయింది!

"పీత కష్టాలు పీతవి సీత కష్టాలు సీతవి" అన్నట్లు
ఎక్కడి కష్టాలు అక్కడే ఉంటాయి
సంపాదనకు తగ్గట్లు ఖర్చులు ఉంటాయి
దినం దినం ప్రాణ గండాలే ఉంటాయి!

అభివృద్ధి వికేంద్రీకరణ జరిపించి
మౌళిక సదుపాయాలను కలిగించి
ముఖ్య మంత్రులు ప్రధాన మంత్రి
ఉన్నత విద్యకు ఉపాధికి భరోసా కల్పిస్తే
వలసలు తగ్గుముఖం పడతాయి! 

Friday, July 25, 2025

ప్రతి ఘటన

 శీర్శిక: *ప్రతిఘటన*


నలుగురికి చెందాల్సినది
ఒకరే స్వంతం చేసుకోవాలనుకుంటే
ప్రతి ఘటన మొదలవుతుంది
ఎదురు తిరగడం ఆరంభమవుతుంది!

స్వార్ధం తీగలు పారుతే అవినీతి
కాయలు కాస్తుంది
వెంటవెంటనే ప్రతిఘటించక పోతే
ఏకులు మేకులై కూర్చుంటాయి
కాకులు పలుగాకులై తిరుగబడుతాయి!

*గెలువు గెలుస్తా*  అన్నట్లుగా ఉండాలి
కానీ నేనే గెలవాలి నీవు ఏమైనా పర్వాలేదు
అని అనుకోవడం వలన
తిరుగుబాటుకు అంకురార్పణ పడుతుంది!

పెద్దన్న అన్ని దేశాల మీద అధికంగా
దిగుమతి పన్నులు వేస్తానంటున్నారు
అదే విధంగా ఇతర దేశాలు వేస్తానంటే
ఒప్పుకోనంటున్నారు
కొన్ని దేశాలతో నయాన్నో భయాన్నో
ఒప్పందం కుదుర్చుకుంటున్నారు
కొన్ని పెద్ద దేశాలు మేము మా దేశంలోకి
వచ్చే వస్తువులపై మేమూ అధిక దిగుమతి పన్నులు వేస్తామంటూ ప్రతిఘటిస్తున్నాయి
ఒప్పందం చేసుకోకుండా మొండికేస్తున్నాయి!

పిల్లలు వారికి లోకజ్ఞానం వచ్చాక
నచ్చని విషయాలు వారిపై ఎవరు రుద్దినా
వారు తల్లిదండ్రులనైనా గురువులనైనా
మరెవరినైనా ఎదిరిస్తారు
వ్యతిరేకిస్తారు ప్రతిఘటిస్తారు!

నాయకులు ఎన్నికలలో గెలిచి
ప్రజారంజకంగా కాకుండా
ప్రజా కంఠకంగా పాలించితే
రాష్ట్ర సంపదలను కూలగొడుతుంటే
ప్రజలు తిరుగుబాటు కేతనం ఎగురవేస్తారు!

బార్డర్ లో భారతీయ సైనికులను
ఇతర ఏ దేశస్తుల సైనికులు కవ్విస్తే
తక్షణమే ప్రతిఘటిస్తారు మల్లీ లేవకుండా
ఆపరేషన్ సిందూర్ లా  క్షణాలలో
దెబ్బకు దెబ్బ చావు దెబ్బ కొడుతారు!

మనిషిగా పుట్టినప్పుడు ఇష్టం కాని
సంఘటనలు జరుగుతున్నపుడు
మొదట అర్ధం చేసుకోవాలి
తరువాత ఎదుటి వారిని ప్రశ్నించాలి
ప్రతిఘటించాలి ఎదురుతిరగాలి
సాధించుకోవాలి
కానీ మేకలా తలూపుకుంటూ
బానిసత్వంతో ఉండకూడదు
ప్రతిఘటన మనిషి మౌళిక హక్కు
హక్కులను హరిస్తే అనిచివేస్తే తిరుగుబాటే!

ఆరోగ్యం వెలకట్టలేని సంపద

అంశం: ఆహారం - ఆహార్యం

శీర్శిక: *ఆరోగ్యం వెలకట్టలేని సంపద*

మనిషి ఆరోగ్యంగా ఉంటేనే
ఏ పనైనా చేయవచ్చు ఏదైననూ సాధించవచ్చు
అందుకే అన్నారు పెద్దలు ,
*ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం* అని

చక్కని పౌష్టికాహారం సమతుల ఆహారం
తీసుకోవడం వలన ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవచ్చు
తాజా కూరగాయలు ఆకుకూరలు
పప్పుధాన్యాలు కాలాను సారంగా లభించే
పండ్లు  చిరుధాన్యాలు మొలక ధాన్యాలును
తీసుకోవడం వలన ఆరోగ్యాన్ని
అందాన్ని కాపాడు కోవడం చాలా సులభం

స్వార్ధం ఈర్ష్య అసూయలను తగ్గించుకుని
రందులను బాధలను దూరం పెట్టి
రోజు మెడిటేషన్ వ్యాయామం నడక లాంటివి చేసిన
ఆరోగ్యంగా జీవించవచ్చు

ఉప్పు కారం తగ్గిస్తే బిపి షుగర్ మటుమాయం
శీతల పానీయాలు మద్యపానం మాంసం
సిగరెట్లు చుట్టలు గుట్కాలు జంక్ ‌ఫుడ్స్
ఆపి వేస్తే ఆయుష్షు పదేళ్ళు పెరుగుతుంది

ఆహారం వేరు ఆహార్యం వేరు
ఆహారం ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన దైతే
ఆహార్యం శరీర ధారుఢ్యానికి సంబందించినది
మనిషి బాహ్య అందం శరీర ధారుఢ్యం
ఇవి తాత్కాలికం అశాశ్వతం

వస్త్ర ధారణ నగలు ధరించడం
బాహ్య సౌందర్యం గంభీరత్వం సూటుబూటు
తమకు తాము గొప్పగా ప్రదర్శించడం
నడక మాట తీరు అన్నియు ఆహార్యమే

ఆరోగ్యంగా ఉండడానికి కృషి చేయాలి గానీ
ఆహార్యం కోసం చేయకూడదు
డాబుసరి అని నిజాలు తెలిసిన రోజు
చిప్పకూడే గతి అవుతుంది
*ఆరోగ్యం వెలకట్టలేని సంపద*
ఎవరూ దొంగిలించ లేని గొప్ప సంపద!

Thursday, July 24, 2025

వయసు మనసు

*నేటి అంశం* *వయస్సు - మనస్సు*


శీర్షిక: *రథానికి రెండు చక్రాలు*

వయసు శరీరానికి సంబంధించినది
మనసు బుద్ధికి సంబంధించినది
వయసు ప్రత్యక్షంగా కనబడేది
మనసు కాగడా పట్టి వెతికినా కనబడనిది
పసిఫిక్ మహాసముద్రం కంటే లోతైనది!

వయసు మనసు అనేవి రథానికి
రెండు చక్రాల వంటివి
ఏ చక్రం ఆగినా రథం తిరగడం ఎంత కష్టమో
వయసులో మనసులో హెచ్చు తగ్గులుంటే
మనిషి జీవితం సాఫీగా సాగడం అంతే కష్టం!

వయసు పాటు మనసు పెరుగడం సహజం
వయసు పెరిగి మనసు పెరగక పోతే
అది బుద్ధి మాంద్యం
వయసు తక్కువ ఉండి మనసు జ్ఞానం
అధికంగా ఉంటే బుద్ది పరిణతి చెందిన
విజ్ఞానులు అంటారు!

చిన్న పిల్లల్లో దొడ్డ మనసు పెద్ద జ్ఞానం ఉంటే
వారిని సరస్వతీ పుత్రులు గానూ
పూర్వ జన్మ సుకృతంగా భావిస్తారు!

లోక జ్ఞానం గానీ సంకుచిత బుద్ధి లాంటి అవగుణాలు అవలక్షణాలు ఉన్నను
లింగ వివక్ష లేకుండా వీరికి వయసు పెరిగింది
గానీ బుద్ధి పెరుగు లేదని అంటారు!

బాల్యం కౌమార్యం యవ్వనం వృద్ధాప్యం
వయసులో దశలుగా చెప్పవచ్చు!

ఋషులను గౌతమ బుద్ధుడు
స్వామి వివేకానందలను వయసుకంటే భిన్నంగా
పరిణతి చెందిన వారుగా పేర్కొనవచ్చు
 

Wednesday, July 23, 2025

వేదవ్యాసుడు

అంశం:  వేదవ్యాసుడు


శీర్షిక: వ్యాస మహర్షి

సీ.ప:
భారతమురచించె  భారమనక తాను
వేద విభజనతో వినతికెక్కె
ఆషాఢ మాసమ్ము యానందము కురువ
పూర్ణమి రోజున పుడమి తల్లి
పులకరించునటుల పుట్టెను వ్యాసుడు
నిండు పౌర్ణమి రోజు వెలుగు నిండె
గురుపూర్ణిమ దినము గురువునుపూజించ
జ్ఞానము పొందేరు ధన్యముగను!

ఆ.వె:
మత్స్య గంధి తాను మాన్యపరాశర
వలన కలిగి నట్టి వ్యాసుడతడు
జన్మతోడ వెడలె జపముజేయ నదికి
కృష్ణ మాట వినుము తృష్ణ దీర!
 
ఆ.వె:
వేద ధర్మములను వివరముగదెలిపె
జనులకతడు నాడు చక్కగాను
కార్యము నెరవేర్చె గౌరవములపొందె
కృష్ణ మాట వినుము తృష్ణ దీర!


చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమే

*అంశం*సామెతల కవిత*

*1*చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమే*
*2*కొంతకాలం చీకటి కొంతకాలం వెలుగు*

శీర్షిక: *సంయమనం పాటించాలి*

అందం చందం రంగు సన్నం లావు అనేవి తాత్కాలికమైనవి అశాశ్వతమైనవి...

పైకి కన్పించే భౌతిక శరీరం కాలానుగుణంగా మారిపోతూ ఉంటుంది....

అనారోగ్యం వలన సంతానం కనడం వలన పాలు పట్టడం వలన....

రందుల కారణంగా బాధల మూలంగా శరీరం రంగు మారుతుంది....

ఎండ వాన చలి వాతావరణాల వలననూ అందంలో మార్పులు వస్తాయి....

దేహంపై ముడుతలు వస్తాయి వయసును ముసలి తనం వస్తుంది...

*చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమే* అంటే బక్కపడినా అందమే...

ఎందుకంటే ఆమే మనసు వెన్న పూస దయాగుణం కరుణా మయురాలు....

అందం కంటే గొప్పది మనసు. ఆ మనసు ఆమెలో ఉంది.....

అందుకే  చక్కని మనసు గల తల్లి చిక్కినా అందమే....

కష్టాలు నష్టాలు సుఖాలు దుఃఖాలు ఎండమావుల వంటివి....

వస్తుంటాయి పోతుంటాయి. మల్లి వస్తుంటాయి ఏవీ నిలకడగా ఉండవు....

*కొంతకాలం చీకటి కొంత కాలం వెలుగు* అన్నట్లు
ఒకదాని తరువాత వస్తుంటాయి....

కష్టాలైనా సుఖాలైనా బాధలైనా దుఃఖాలైనా ఏవీ శాశ్వతం కావు....

అందుకని కష్టాలు వచ్చినప్పుడు కృంగిపోవడం, సుఖాలు కలిగినప్పుడు పొంగిపోవడం తగదు....

ఎప్పుడూ సంయమనం పాటిస్తూ సమస్యలను
తేలికగా తీసుకోవడం ఉచితం.. 

అందమైన ఓ నా చెలీ

అంశం: పదాల కవిత

(మనోహరం, మనోగతం, మురళీరవం, మధుమాసం , మానసం)

శీర్షిక: *అందమైన ఓ నా చెలీ!*

అందమైన ఓ నా చెలీ!
వయ్యారం నీ నడక  సుందరం నీ సౌందర్యం
అద్బుతం నీ నుదుట సిందూరం
*మనోహరం* హంస రెక్కల వంటి నీ కనురెప్పలు!

ఎందుకో ఆ అలక!
నీలి వెన్నెల కురులను తాకలేదనా
చిగురాకు పచ్చ చీరను ముట్టలేదనా
సముద్ర కెరటాలలా ఎగిసి పడే సొగసులను
పొగడలేదనా
అవునులే స్త్రీల *మనోగతం* తెలుసు కోవడం కష్టమే మరి!

ఓ నా నిచ్చెలీ!
నీ అలక తీర్చ నేనేమి చేయను
*మురళీ రవం* ఊదనా జోల పాట పాడనా
స్వర్గాన్ని నీ ముందుకు తీసుకొనిరానా!

ఓ అరవిరిసిన ప్రియతమా!
ఓహో! అర్ధమైందిలే నీ అలకకు కారణం
వస్తుందిలే ఇక *మధు మాసం*
తీరుతుందిలే నీ సుందర స్వప్నం
తృప్తి నొందునులే నీ *మానసం* !

Tuesday, July 22, 2025

మద్యపానం డ్రగ్స్

*అంశం*మద్యపానం*


శీర్షిక: మద్యపాననిషేధం ఎన్నికల ఎజెండా కావాలి

మద్యం  మత్తు పానీయాలు  డ్రగ్స్ 
అవి మనిషిని మత్తులో పెడుతుంటాయి 
జనులను మాయ చేస్తుంటాయి 

మద్యానికి డ్రగ్స్ కు తెలియవు 
కులమత జాతి భేదాలు పేద ధనిక వర్గాలు 
స్త్రీ పురుష లింగ వయసు వివక్షతలు 
భాషా ప్రాంత తారతమ్యాలు 
అందరూ వాటికి చుట్టాలే 
కాదు ప్రభుత్వాలే కలిపాయి బంధుత్వం!

మొదట సరదాగనే ఉన్నా 
కాలక్రమేణా అలవాటు వ్యసనంగా మారి
ఒల్లు చిత్తు చేస్తాయి ఆపై సర్వం గుల్ల చేస్తాయి!

మద్య పానం డ్రగ్స్ చల్లచల్లగా మెల్లమెల్లగా
మనిషి లోని పేగులకు అవయవాలకు
హాని చేకూరుస్తుందని తెలుసినా
ఆపై ప్రాణం సహితం తీస్తుందని ఎరిగినా
కొందరు త్రాగుడుకు బానిసలు అవుతున్నారు 
ప్రభుత్వాలు ప్రోత్సహిస్తూనే ఉన్నాయి!

మద్యం త్రాగాక డ్రగ్స్ వాడాక 
మంచి ఏదో  చెడు ఏదో మసకబారు 
నింగి  ఏదో  నేల ఏదో అర్ధం కాదు 
కళ్ళు బైర్లు కమ్మి వావివరుసలు తెలియవు
మనవారెవరో పరవారెవరో అర్ధం కాదు
కాదు కాదు  అవుతుంది మద్యం దిగాక 
లేదా సాటి వారు నాలుగు చివాట్లు పెట్టాకనో
నష్టం జరిగాకనో  కష్టం ఏర్పడ్డాకనో!

"త్రాగిన వారి నోట నిజాలు తన్నుకుంటూ
వస్తాయంటారు"
కొంత వరకు నిజమే మత్తులో ఉన్నపుడు
మనిషి మాయలోకి వెళ్లి పోగా
వర్తమానంలోనివి ఏవీ కనపడకపోవడతో
గతంలో విన్నవి కన్నవి కక్కేయడం సహజమే!

మద్యం వలనననే ఎన్నో కుటుంబాలు
కోపాలు తాపాలు కొట్లాటలు తగాదాలతో
నిండు పచ్చని సంసారాలు మండుతున్నాయి
మానవ విలువలు కుప్పకూలుతున్నాయి 
మరెన్నో అనర్ధాలకు దారి తీస్తున్నాయి!

ప్రభుత్వాలు ప్రజల మానప్రాణాలతో
చెలగాటం ఆడకుండా
ముఖ్య ఆదాయ వనరులుగా ఎంచకుండా
మధ్య నిషేధం చేపట్టాలి
ఎన్నికలలో అదే ఎజెండాగా నిలువాలి!


దాశరథి/ పద్యాలు

శీర్షిక: సవ్యసాచి- దాశరథి కృష్ణమాచార్య


సీ.
సాహిత్య శిఖరము సంస్కార సుగుణుడు 
స్వాతంత్ర్య యోధుడు సవ్య సాచి
నరులకన్నీళ్ళను నగ్ని ధారగ మార్చి
దాశరథిమహర్షి దయను చూపె
నాతెలంగాణయే నాకోటి రతనాల
వీణని ధైర్యంగ విశదపరిచె
నివురుతో కప్పిన నిప్పువలె నిజాము
మెడలును వంచియు హడల గొట్టె!

తే.గీ.
చిన్న గూడూరు జన్మ విశేష పరిచి
మంచి గ్రంధముల రచించి మంచి పెంచె
తెలుగు నేలకు ఎంతయో దిగులు దీర్చె
బిరుదు లెన్నియో పొందిన మురువ కుండ
దాశ రథికృష్ణ మాచార్య ధన్యు డాయె!

బలహిన సమాజం

 అంశం:బలహీన సమాజం


శీర్శిక: బలమైన సమాజంగా మారాలంటే!

బలమైన వారిదే రాజ్యమైనప్పుడు
స్వార్ధపు నేతలే రాజ్యమేలినప్పుడు
ధనవంతుల మాటే చెల్లుతున్నపుడు
చట్టాలు వారికే అనుకూలంగా ఉన్నపుడు
సమాజం బలహీన పడుతుంది!

ప్రజలు ఉచితాల కొరకు ఆశపడినప్పుడు
జనులు సోమరులుగా మారిపోయినపుడు
యువత బానిసత్వానికి ఇష్టపడినప్పుడు
బానిసత్వ సమాజమే ఏర్పడుతుంది!

స్వేచ్చా వాయువులు పీల్చడం
ఏడు దశాబ్దాలు గడిచినా
అధిక విద్యా వంతులైనా
ప్రభుత్వ సంక్షేమ పధకాలను
చేజిక్కించుకోడానికి హీనంగా దీనంగా
కనపడాలనీ
ఉచితంగా వచ్చే వాటిని ఎందుకు వదులుకోవాలన్నా
సమాజం బలహీనంగా తయారవుతుంది!

ఒక రాయి గుండు ఉంది
దానిపైన స్వార్ధ రాజకీయ నాయకులు
కుబేరులు బలవంతులు ధనవంతులున్నారు
క్రింద గుండు చుట్టూ ప్రజలు ఉన్నారు
పైనుండి కల్తీ జిగురు పానకాలను పోస్తున్నారు
జనులు త్రాగుతూ జారుతున్న గుండు పైకి 
ఎక్కడం ఎలా సాధ్యం?
వారిని పడగొట్టి ధైర్యంగా నిలబడటం ఎవరి తరం?

ఉచితాలపై ఆధారపడి జీవించడానికి
కష్టపడటానికి ఇష్టపడని సమాజం
మేము ఇంకా పేదలమే నని భ్రమ పడేవారు
ధైర్య సమాజంగా మారడం కష్టం!

బలమైన సమాజంగా మారాలంటే
స్వాభిమానం పెంచుకోవాలి
కోరికలు అత్యాశ తగ్గించుకోవాలి
విద్యను పెంచుకోవాలి
ఆరోగ్యంపై అవగాహన పెంచుకోవాలి
ఉచితాలకు దూరంగా ఉండాలి
అడుగడుగునా అవినీతిని ప్రశ్నించాలి!

Monday, July 21, 2025

రక్త సంబంధాలు / ద్విపాద పూరణ

అంశం:ద్విపాద పూరణ

శీర్షిక: రక్త సంబంధాలు
ఇచ్చిన పాదం:
*కొట్టుకున్నా తిట్టుకున్నా కలిసిపోయే బంధం  ఒకేఒక్కటి...*

01.
*కొట్టుకున్నా తిట్టుకున్నా కలిసిపోయే బంధం  ఒకేఒక్కటి...*
"బొడ్డు పేగు  తెంపుకొని వచ్చిన అమ్మా నాన్నల  రక్త సంబంధం.."

02.
*కొట్టుకున్నా తిట్టుకున్నా కలిసిపోయే బంధం  ఒకేఒక్కటి...*
"మూడుముళ్ళతో  ఏడడుగులతో  నడిచి వచ్చిన
భార్యా భర్తల బంధం .."

03.
*కొట్టుకున్నా తిట్టుకున్నా కలిసిపోయే బంధం  ఒకేఒక్కటి...*
"ఒకే కడుపులో జన్మించిన అక్కా చెల్లెళ్ళు  అన్నాచెల్లెళ్ల  బంధం..." 

ఆశల పల్లకి

*అంశం*పదాల కవిత*

*1*చలిలో గిలిగింత* *2*మల్లెల మాసం*
*3*కనుల పలకరింత* *4*నీ వెంటే నేను*

శీర్షిక : *ఆశల పల్లకి*

ఒక్కో ఋతువుకు ఒక్కో ప్రత్యేకత ఆడుతూ పాడుతూ అలరిస్తుంది ప్రకృతి...

శిశిరంలో  మంచు దుప్పట్లలో  *చలిలో గిలిగింత* మనసులో ఏదో తీరని కోరిక...

చల్లని గాలులతో ఒల్లంతా పులకరింతా మదిలో కలవరింత ....

నిత్యం పూవులు  ఇంటింటా ఆనందోత్సవాల పంట....

నదులు తరులు ఝరుల హోరుతో  మదిలోని ఊసులు రేయంత ....

చలి గాలుల తెమ్మెరలతో  రోజంతా మనసు హాయంట  ...

నీవు నా వెంట నాకు వేయి జన్మలు నోచిన వరమోయ్  ....

ఈ జన్మలో మరుజన్మలోనూ నీకు తోడూ నీడా  నేనే ఉంటా ....

ఆషాఢమాసంలో పట్టు పరుపులపై నీవు ఒంటరిగా పవళించాలట పడకింట ...

*కనుల పలకరింత* తో వేచి యుంటూ ఒంటరిగా పవళిస్తాను నాయింట...

మన కొత్త జంటలో ఉన్నది మహోన్నతమైన  ప్రేమంట .... 

ప్రతినిత్యం *నీ వెంటే నేను* ఉంటా అది నా ఆనతి అంట....

వసంత ఋతువులోనే కదూ *మల్లెల మాసం*
అదేనూ మన కలల పంట....

ఆశల పల్లకిలో ఆకాశంలో ఆనందంగా విహరిద్దాం నీ కడుపు పండగ....

అవినీతి మహమ్మారి

 అంశం: అవినీతి


శీర్షిక: అవినీతి మహమ్మారి

*అవినీతి ఒక శ్వాస లాంటిది*
*మనిషికి ఎప్పుడూ దాని పైనే ధ్యాస*

ఎందెందు వెతికినా అందందే కలదు
సందేహం వలదు అన్నట్లు
అవినీతి ఎందెందు వెతికినా
ఏసందులో చూసినా
ఏ కాలాన చూసినా కనబడుతుంది
అవినీతి నేడు బలమైన మహమ్మారి!

చైనా తరువాత అధిక జనాభా గల
భారత దేశంలో అవినీతి అనేది
ఒక పెనుభూతంలా మారింది

అవినీతి అనేది ఎదుటి వారిని ప్రలోభపెట్టి
పనులు గావించు కోవడం
అధికార దుర్వినియోగం ఆశ్రిత పక్షపాతం
ఏదైనా కావచ్చు

నేతలు ఎన్నికల్లో గెలువాలన్నా
ఆఫీసుల్లో పనులు కావాలన్నా
ఉద్యోగాలు పొందాలన్నా
లొసుగులతో శిక్షలు తప్పించు కోవాలన్నా 
డబ్బే శిఖర భాగాన నిలుస్తుంది!

అవినీతి డబ్బు రూపంలో ఉండవచ్చు
వస్తువు రూపంలో కిడ్ ప్రో రూపంలో
మరో రూపంలో నైనా ఉండవచ్చు!

అధిక జనాభా పేదరికం నిరక్షరాస్యత
చట్టాలలో లొసుగులు
నేతలపై నియంత్రణ లేకపోడం
ఆశ్రిత పక్షపాతం
అవినీతిపై నియంత్రణ యంత్రాంగం బలంగా
లేకపోవడం అవినీతికి మూల కారణాలు!

నిజంగా అవినీతి పరులకే శిక్షలు
పడుతున్నాయా అంటె లేదనే చెప్పాలి
నిప్పు నిలకడగా అంటుకుని జ్వాలలా
ప్రకాశించు నట్లే
నిజాయితీ నిలకడగా అలవడినా
విలువ గౌరవం మనిషిని అందలమెక్కిస్తుంది
అవినీతి పరులు వేగంగా డబ్బు సంపాదించినా అలానే పోతుంది
సమాజంలో చులకన భావం ఏర్పడుతుంది!
 
అవినీతి అనే మహమ్మారి పై ఉక్కు పాదం మోపాలి
ప్రజలలో మానసిక చైతన్యం తీసుకొనిరావాలి
ఎన్నికల అధికారులకు స్వేచ్ఛ ఇవ్వాలి
అవినీతి రాజకీయాలను రూపు మాపాలి
అవినీతి నియంత్రణ సంస్థలకు స్వేచ్ఛ ఉండాలి
అవినీతి చట్టాలపై రాజకీయ జోక్యం ఉండకూడదు!

Saturday, July 19, 2025

లలిత గేయాలు - విరహ వేదన

అంశం: లలిత గేయాలు


శీర్షిక: విరహ వేదన

పల్లవి:
ఓ.... రాధా... రావా.....
నా ...సేద తీర్చ రావా...
మనసు లేక నీవున్నా...
మరువ లేక నేనున్నా...
మమత లేక నీవున్నా...
సమత నిండి నేనున్నా....            "ఓ రాధా.."

చరణం:01
ఊసులెన్నో చెప్పావు...
ఆశలెన్నో పెంచావు....
కాసులు కంట చూడగానే...
బాసలన్నీ మర్చి పోయావు.....      "ఓ రాధా.."

చరణం:02
ఆస్తులేమైనా శాశ్వతమా....
అందమేమైనా శాశ్వతమా...
ఆయుష్షేమైనా శాశ్వతమా...
శాశ్వతం కాని వాటి గురించి
తాపత్రయం దేనికీ....                          "ఓ రాధా.."

చరణం:03
కలసి తిరిగిన జ్ఞాపకాలు
చెదిరి పోవుననీ తెలియదా...
కలలు గన్న మధుర స్వప్నాలు
అమూల్యమైనవనీ తెలియదా .....     "ఓ.. రాధా.."

చరణం:04
వెచ్చని సూర్య వెలుగులను
చల్లని వెన్నెల రాత్రులును కాలరాచీ...
ఓ విషపు చుక్కను రాల్చిపో...
నేను అమృతంగా  సేవిస్తా.....         "ఓ .. రాధా.."
 

Friday, July 18, 2025

పోస్ట్ మాన్ / గేయాలు/ బాల సాహిత్యం

అంశం: ఉత్తరం గేయాలు (బాల సాహిత్యం)


శీర్షిక: పోస్ట్ మాన్

ఉత్తరమొచ్చిందమ్మా
ఉత్తరమొచ్చిందీ
ఉత్తరమొచ్చిందయ్యా
ఉత్తరమొచ్చిందీ
రైలెక్కి బస్సెక్కి సైకిలెక్కీ
ఉత్తరం వచ్చిందమ్మా
ఉత్తరమొచ్చిందీ!        "ఉత్తర"

దేశం గాని దేశం నుండీ
రాష్ట్రం గాని రాష్ట్రం నుండీ
జిల్లా గాని జిల్లా నుండీ
ఉత్తరం వచ్చిందమ్మా
ఉత్తరమొచ్చిందీ!              "ఉత్తర"

వాడా వాడా తిరుగుకుంటూ
ఎత్తువంపులు దాటుకుంటూ
భద్రంగా ఉత్తరం తెచ్చానమ్మా
పోష్ట్ మాన్ ను నేనమ్మా !         "ఉత్తర"

పట్నం నుండి వచ్చిందమ్మా
బాగోగులు ఉండొచ్చమ్మా 
మంచి చెడలుండొచ్చమ్మా
ఉత్తరం తీసుకొని వెళ్ళండమ్మా!    "ఉత్తర"

స్వయం కృపారాధం

అంశం: *మత్తు - గమ్మత్తు - చిత్తు*


శీర్శిక: *స్వయం కృపారాధం*

మత్తు పానీయాలు సారా బ్రాండీ బీరు విస్కీ
వంటివి శీతల పానీయాలుగా
మత్తు పదార్ధాలు గంజాయి జర్దా కొకిన్
సిగరెట్ల వంటివి చాక్లెట్లు బిస్కెట్లు లాగా!

మొదట ఆశలు రేకెత్తిస్తాయి ధ్యాసలు పెంచుతాయి
కోరికలు పుట్టిస్తాయి తియ్యగా ఆకర్షిస్తాయి
జోలపాటలు పాడుతాయి జోకొడుతాయి
*మత్తు* లోకి దించుతాయి మాయజేస్తాయి!

సరదాగా ప్రారంభమైన మత్తు పానీయాలు
మనిషికి అలవాటుగా మారి పోతాయి
ఆ అలవాటే మరికొన్నాళ్ళకు మెల్లమెల్లగా
*గమ్మత్తు* గా తనను బానిసను చేస్తాయి!

ఆ తరువాత రోడ్లమీద పడుకో బెడుతాయి
సంఘ విద్రోహ శక్తిగా మార్చేస్తాయి
కుటుంబంలో సమాజంలో పరువు తీస్తాయి
చట్టం ముందు దోషిగా నిలబెడుతాయి
మత్తు పానీయాలు మత్తు పదార్థాలు
*స్వయం కృపారాధం* తో  సర్వం నాశనం చేసి
మనిషిని *చిత్తు* చిత్తు చేస్తాయి!

పండుగలు అమూల్యమైన సంపదలు

*అంశం*సంస్కృతి లో భాగమే మన పండుగలు*


శీర్షిక:  పండుగలు అమూల్యమైన సంపదలు 

మన పండుగలు సంస్కృతి
సాంప్రదాయాల వారధులు
ఆచార వ్యవహారాల రథసారధులు
రేపటి తరాలకు అమూల్యమైన సంపదలు!

సంస్కృతి అనే ఇంద్రధనుస్సులో
పండుగలు తళతళ మెరిసే సప్త వర్ణాలు
సంస్కృతి అనే ప్రకృతిలో
పండుగలు పరిఢవిల్లిన శోభలు!

వస్త్ర ధారణలు అలంకరణలు
సంతోషాలు ఆనందాలు అనుభూతులు
ప్రేమలు బంధాలు అనుబంధాలు
అనురాగాలు ఆప్యాయతలకు
ఉత్సాహాలకు ఉల్లాసాలకు
ప్రతిబింబాలు మన పండుగలు!

ఉగాది సంక్రాంతి దసరా
దీపావళి బతుకమ్మ బోనాలు హోళీ
వినాయక చవితి రంజాన్ బక్రీద్
క్రిస్టమస్  మరెన్నో పండుగలు
మన సంస్కృతిని కాపాడే ఆశాదీపాలు!

పండుగలు ఆరోగ్యాన్ని ఆయుష్షును 
దైవం పై భక్తిని నమ్మకాన్ని పెంచుతాయి 
పర్యావరణాన్ని కాపాడుతాయి
మనుషులను మనసులను కలుపుతాయి
మనసుకు ఉల్లాసాన్ని ఉత్సాహాన్నిస్తాయి 
సమస్యలను పరిష్కార మార్గం చూపుతాయి
గౌరవ మర్యాదలకు సంస్కారం సభ్యతలకు 
వావి వరుసలకు పునాదులు వేస్తాయి
భారతీయ సంస్కృతికి పండుగలు 
చిరస్మరణీయమైన చిహ్నాలు!

సిద్దప్ప వరకవి

సిద్దప్ప వరకవి 122 వ జయంతి ఉత్సవం

సిద్దప్ప వరకవి సిద్దిపేట జిల్లా కోహెడ్ మండలంలోని గుండా రెడ్డి పల్లి లో జన్మించారు.
తెలంగాణ వేమన సుకవి
తెలంగాణ వైతాళికుడు తత్వకవి
ఏడవ తరగతి వరకు హుడ్దూలో చదివాడు
అయినను మాతృభాష అయిన తెలుగులో 23 కావ్యాలను రచించారు.
వేమన తరువాత గొప్ప ప్రసిద్ధ కవి సిద్దప్ప వరకవి
ఆనాడే కులమత ప్రాంత భాష
1984 లో స్వర్గస్తులైనారు
15 వ యేటనే జ్ఞానబోధిని అనే గ్రంధాన్ని సీసా పద్యాలలో వ్రాసినాడు

Thursday, July 17, 2025

సమన్వయం తోనే లక్ష్యం సాధ్యం

*నేటి అంశం*కథా కవిత*


శీర్షిక: *సమన్వయంతోనే లక్ష్యం సాధ్యం*

తాను గొప్ప పారిశ్రామిక వేత్త అయినా
వేలకోట్లు పెట్టుబడులు పెట్టినా
తాను గొప్ప ఇంజినీర్ అయినా
గగన వాహన చోదకులతో
గగన శిఖామణులతో
గగన వాహనాలను సరిచేయు వారితో
ఇంధనం అందించువారితో మరెందరితోనో
సమన్వయం కలిగి ఉండాలి.
సమూహంలోని అందరితో సమైక్యంగా
ఉండాలి. లోటు పాట్లు సవరిస్తుండాలి
చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకుంటే
ప్రయోజనం శూన్యం
గుజరాత్ లో గగన వాహనం కూలి నట్లుగా
వేల కోట్లు నష్ట పోవాల్సి వస్తుంది
వెల కట్టలేని మానవసంపదను
కోల్పోవల్సి రావచ్చు

అది ఏ సంస్థలో నైనా కావచ్చు
అలానే అంతా నాకే తెలుసు అనే
అహంకారం గర్వం ఉన్న వ్యక్తికైననూ
సం‌స్థకైననూ వర్తిస్తుంది?

లోకజ్ఞానం లేని వారు , నేను లేకుంటే
మా సంస్థ లేకుంటే ఏది జరుగదూ అనీ
పొగరుతో వగరుతో వ్యవహారించే
వారందరికీ జ్ఞానబోధ చేస్తుంది!

కలిసి ఉంటే కలదు సుఖం
కలిసి పని చేస్తే విజయం తధ్యం
సమన్వయంతోనే లక్ష్యం సాధ్యం
పశ్చాత్తాపానికి మించి‌న ప్రాయశ్చిత్తం లేదు!
 

మిశ్ర గతి గజల్ (7+7+7+7)*

అంశం: మిశ్రగతి గజల్ (7+7+7+7)


కలిసి మెలిసీ  తోటలోనా *ఆడుతామని  తెలిసి పోయెను*
అలసి సొలసీ బావి కాడా *పాడుతామని తెలిసి పోయెను*

సుందరమైన కొలను లోనా  కమల పూలే వికసించెనే
కమల పూలను  విష్ణు చెంతకు *చేర్చుతామని తెలిసి పోయెను*

చెరువులోకి  చేప పిల్లలు  చేరుతాయని తెలిసె నోయీ
చేప పిల్లకు  నీటిలోనే  *పెంచుతామని  తెలిసి పోయెను*

కునుకు పడితే మదిలో కలలు వస్తాయనీ  కనుగొంటిని
ప్రతీ రోజూ వేకువ జాము *పరుంటామని   తెలిసిపోయెను*

ఓయి  కృష్ణా! జాబిలిపైన నీరు ఉందని తెలుసుకుంటిని
చంద్రుడి పైన మనము కూడా *తిరుగుతామని  తెలిసి పోయెను*
 

అడియేన్ దాసోహం

అంశం: *అడియేన్ దాసోహం*


శీర్శిక: అడియేన్ స్వాములకు

శ్రీ రామానుజా
శరణాగతుడను నేను నీ దాసుడను
నేను నీ సేవకుడను
సదా నీ సేవలో లీనమవుతాను
నన్ను ఆదరించు నీ సేవకుడిగా అనుమతించు
ముకుళిత హస్తాలతో అడియేన్ దాసోహం!
అని అంటారు

మరి శుభ అశుభ కార్యక్రమాలలో
కార్యక్రమం పూర్తి అయ్యాక
స్వాములందరూ కూర్చుంటారు
గోష్టి జరుగు సమయాన
అరిటాకులలో గారెలు బూరెలు సొండెలు
భోజనాలు కర్యమాదు వడ్డిస్తారు
అప్పుడు ఆ కార్యక్రమం చేసే వ్యక్తి వచ్చి
శిరస్సు వంచి "అడియేన్ స్వాములకు" 
అని అంటారు

అప్పుడు మాత్రమే స్వాములు
స్వాములు పదార్థాలను స్వీకరిస్తారు
అడియేన్ దాసోహం అని గానీ
అడియేన్ స్వాములకు అని చెప్పే వరకు
ఏమీ స్వికరించరు
అది ఒక ఆచారం నియమం సాంప్రదాయం

ఈ పద్దతి సాధారణంగాఆల్వారుల 
శ్రీవైష్ణవుల  వైష్ణవుల చాత్తాద శ్రీ వైష్ణవుల కుటుంబాలలో తప్పకుండా పాటిస్తారు

అది సహపంక్తి భోజనాలు కావచ్చు 
గోష్టి కావచ్చు భగవంతుడి పూజలు
పునస్కారాలు కావచ్చు మరేదైనా కావచ్చు
కొన్ని రకాల కార్యక్రమాలలో తప్పకుండా
అడియేన్ దాసోహం అని అంటారు

*అడియేన్* అనునది తమిళ పదం
*దాసోహం* అనునది సంస్కృత పదం

వందనం నేను సేవకుడను
లేదా నేను మీ సేవకుడను
నా కోరికను మన్నించి మేము అందించు
ఆదిత్య ములను స్వీకరించండి స్వాములారా
అనే భావన స్ఫురిస్తుంది

అడియేన్  అనేది ఒక గౌరవ ప్రదమైన పదం
భగవంతుడిని పెద్దలను గురువులను
స్వాములను పలకలహరించే టప్పుడు
వాడే పదం

తెలుగులో "నమస్కారం"  తమిళంలో 
"వణక్కం" అన్నట్లుగా గౌరవ ప్రదంగా
వాడుతారు

వైష్ణవ ఆలయాలలోని గురువులైన
శ్రీ రామానుజాచార్యులను జియర్ స్వామిని
చిన జీయర్ స్వామిని స్వాములను ఈ విధంగా సంబోధిస్తారు

అదే శ్రీ రాముడిని జై శ్రీరామ్ అని
అలానే శ్రీ కృష్ణుడిని హరే కృష్ణ అని సంబోధిస్తారు!

Wednesday, July 16, 2025

వైరాగ్యం నైరాశ్యం

అంశం: వైరాగ్యం

శీర్శిక: నైరాశ్యం

ఎప్పుడూ చలాకిగా సరదాగా ఉండేవాడు
ఏమైందో ఏమో ఏమీ మాట్లాడటం లేదు
ఏదీ తినడడం లేదు త్రాగడం లేదు
నలుగురితో కలవడానికి ఇష్టపడటం లేదు!

దేనిపైనా ఆసక్తి లేదంటాడు
సమస్య ఏమిటనినా సమాధానం చెప్పడు
చిరాకు కోపం అసహనం అదోలా చూపులు
వేటిపైనా తనకు కోరికలు లేవంటాడు
ఏదో పోగొట్టుకున్న వాడిలా నైరాశ్యంతో ఉంటాడు!

అక్కడక్కడా ఇలా ఉంటారు కొందరు
ఇలాంటి వారిని వైరాగ్యం తో
బాధ పడుతున్నవారిగా భావించాలి
వైరాగ్యంలో మరోకోణం త్యాగం!

వైరాగ్యానికి కారణాలు అనేకం
ఆప్తులు దూరమవడం కావచ్చు
ఉద్యోగం పోవడం కావచ్చు
అనుకున్నది సాధించ లేదని కావచ్చు
నేటి సమాజం తీరు చట్టాల తీరు నచ్చక కావచ్చు
తనను ఎవరూ గుర్తించడం లేదని కావచ్చు!

వైరాగ్యం జీవితంపై విరక్తి చెంది కావచ్చు
లేదా జీవితంలో ఏదో సాధించాలని కావచ్చు
ఆధ్యాత్మిక దిశగా ప్రయాణిస్తూ
అన్నింటినీ త్యజిస్తారు త్యాగం చేస్తారు !

వేటి పైనా ఆసక్తి చూపరు
వేటిని తినాలని  చూడాలని గానీ ఉండదు
భౌతిక సుఖాలకు దూరంగా ఉంటారు
అరిషడ్వర్గాలైన కామక్రోద మోహ లోభ
మద మాత్సర్యములను వదిలేస్తారు
ఒక వేదాంతిలాయోగిలా ప్రవర్తిస్తారు!

వైరాగ్యమే  మనిషి నైరాశ్యం
ఒకటి మానసికమైన వ్యాకులత అయితే
రెండవది ఆధ్యాత్మిక మైనది
మొదటిది మనిషి పతనానికి దారి తీస్తే
రెండవది యశస్సు పెంచడానికి దోహదపడుతుంది! 

నదీ తీరాన

అంశం: పదాల కవిత

పదాలు:
కలల వెలుగు, కనుచూపు, కడలి
కాల మహిమ, కాగితపు పడవ

శీర్షిక: నదీ తీరాన

నిండు పౌర్ణమి రోజున కడలి నుండి
ఎగిసి పడుతున్న సముద్ర కెరటాలు
తీరాన్ని తాకుతూ తరలి వెళ్తుంటే
ఆ మహోన్నత దృశ్యాలను చూడటం
రెండు కనులు చాలవేమో !

నదీ తీరాన ఇసుక తిన్నెల మీద
రంగు రంగుల గొడుగు గుడారాలు
*కనుచూపు* కు అందనంత దూరం వరకు
పడక కుర్చీలు అందులో సేద తీరుతున్న
నదిలో  విన్యాసాలు చేస్తున్న పర్యాటకుల
సందడితో నదీతీరం మహాద్భుతం!

పిల్లలు *కాగితపు పడవల* ను
నదిలో వేస్తుంటే నీరు వెనక్కి వెళ్తుంటే
వాటితో పడవలు పల్టీలు గొడుతూ
నదిలోకి జారుకుంటుంటే
బాలబాలికల కేరింతలు నింగిని తాకే!

పర్యాటకులు ఆటలు పాటలు
నదిలో ట్రెక్కింగ్ లు విన్యాసాలు
*కలల వెలుగు* లా కన్నుల పండుగలా ఉంది
*అంతా కాల మహిమ*
అది అంతా సృష్టి రహస్యం!


పరిపూర్ణ వ్యక్తిత్వం

*నేటి అంశం*సామెతల కవిత*

*1.బూడిదలో పోసిన పన్నీరు*
*2* *ఇంట గెలిచి రచ్చ గెలువు*

శీర్షిక:  పరిపూర్ణ వ్యక్తిత్వం

చేసే పని చేసే సేవ చేయు సహాయం
ఉపయోగ కరంగా అర్ధ వంతంగా
సమర్ధవంతంగా లేకుంటే
అప్పుడు అన్నియూ  *బూడిదలో పోసిన*
*పన్నీరు* అవుతాయి

విద్యార్థులకు చెప్పే పాఠాలు సంస్కారం
వినయ విధేయతలు పెంపొందించే విధంగా
వారి అభివృద్ధికి  విజ్ఞాన సముపార్జనకు
ఉపయోగ పడక పోతే చదివిన చదువులు
వెలకట్టలేని సమయం డబ్బు వయసు శ్రమ
తల్లి తండ్రుల ఆశలు పిల్లల ఆకాంక్షలు
అన్నియు బూడిదలో పోసిన పన్నీరే
అవుతాయి పనికి రాకుండా పోతాయి

"ఇంట్లో బానిస బయట బాదుషా" లా
"ఇంట్లో ఈగల మోత బయట గజ్జెల మోత" లా
కాకుండా
"ఇంట గెలిచి రచ్చ గెలువు" అ్నట్లుగా ఉండాలి
ముందు ఇంట్లో  చక్కగా నడుచుకోవాలి
ఇంట్లో కుటుంబంలో ఎవరికి
ఏ ఇబ్బందీ కలుగకుండా చూసుకుని
బయట సమాజంలో నీతులు బోధించాలి
కావాల్సిన సహాయం చేయాలి మేలు చేకూర్చాలి
కానీ  ఇంట్లో అసభ్యంగా ప్రవర్తిస్తూ
బయట సభ్యతగా ప్రవర్తించడం సరికాదు
ఇంటా బయటా ఒకే రీతిలో
"పరిపూర్ణ వ్యక్తిత్వం"తో జీవనం సాగించాలి!