Wednesday, April 30, 2025

తల్లిదండ్రులు తూర్పు పడమరలైతే

అంశం: యాక్సెప్ట్ మై ఛాలెంజ్ 

శీర్షిక: తల్లి దండ్రులు తూర్పు పడమరలైతే ?


ఆవులు ఆవులు పోట్లాడు కుంటే 

దూడల కాళ్ళు విరుగుతాయంటారు

తల్లిదండ్రులు నిత్యం పోట్లాడు కుంటుంటే 

పిల్లలు భారీ మూల్యం చెల్లించాల్సి వస్తుంది!


తల్లిదండ్రులు పిల్లలకు ఆదర్శంగా జీవించాలి 

తల్లిదండ్రులు మొదటి గురువులు లాగానే 

పిల్లలకు గృహమే మొదటి పాఠశాల 

వారు నిత్యం తల్లిదండ్రులను అనుకరిస్తారు!


ఆదర్శంగా ఉన్నవారిని పిల్లలు ఇష్టపడుతారు

అలాంటి వారిని పూర్తిగా నమ్ముతారు

వారు ఏది చెప్పినా పిల్లలు అదే తప్పకచేస్తారు 

ఏది చేయకూడదు అంటే దానిని చేయరు!


తల్లిదండ్రులు చెడు చేయమంటే చెడేచేస్తారు 

నిజం మాట్లాడమంటే నిజమేమాట్లాడుతారు

అబద్దమాడమంటే అబద్దమేమాట్లాడుతారు 

అదే సరియైనది కావచ్చని  అనుకుంటారు!


ఇంతటి భద్యతా యుత స్థానంలో ఉన్న 

తల్లిదండ్రులు తూర్పు పడమరలా 

చికాకులు గొడవలతో కాలం గడుపుతే 

పిల్లల విలువైన సమయం వృధా అవుతుంది 

సంఘ విద్రోహ శక్తులుగా మారుతారు!

పండుగల పరమార్ధం

అంశం: పండుగల పరమార్ధం


శీర్షిక: సంస్కృతి సంప్రదాయాలకు ప్రతిబింబాలు

భారతీయ సంస్కృతి సంప్రదాయాలను
ఆస్వాదిస్తూ ఇష్ట దైవాల మొక్కులు తీరుస్తూ
రేపటి తరాలకు ఆదర్శంగా నిలుస్తూ
ఆ సంస్కృతి సాంప్రదాయాలను పద్దతులను
కొన సాగించడమే పండుగల పరమార్ధం!

తొలి ఏకాదశితోమొదలై ఉగాది శ్రీరామనవమి
దసరా దీపావళి రంజాన్ గుడ్ ఫ్రైడే సంక్రాంతి వరకు
ఒక్కో పండుగకు ఒక్కో విశిష్టత ఉంటుంది
మన సంస్కృతి సాంప్రదాయాలకు ప్రతిబింబాలు!

మేడే

అంశం: మేడే


శీర్షిక: *మేమంతా ఒకే కులం! భారత ప్రేమికులం!*

బ్లాక్ కాలర్ గుర్తులం
విసిరి పారేసిన విస్తారాకులం
స్వచ్ఛ భారత్ ముద్దు బిడ్డలం
ఆకాశహార్మ్యాలు నిర్మిస్తాం
ఏ పని చేయడానికైనా సిద్దం
చేసిన కూలీ అడుగలేని దౌర్భాగ్యులం
రెక్కడుతే గానీ డొక్కాడని మేమే శ్రామికులం!

కర్మాగారాలలో కండలు కరిగిస్తాం
బొగ్గు బావులలో చెమటను చిందిస్తాం
దేశానికి ఉత్పత్తిని అందిస్తాం
పనిగంటల నియమం లేని
కార్మిక చట్టాలు వర్తించని
కార్మికులం మేమే కార్మికులం!

దుక్కిని దున్ని విత్తనాలు చల్లి
పంటలను పండించే రైతులం
వర్షాలకెదురు చూసే చకోర పక్షులం
పంటలు పండించే అన్నదాతలం
ధరలను నిర్ణయించుకోలేని ధీనులం
కర్షకులం మేమే కర్షకులం!

కొండలు కోనలలో నివసిస్తూ
శత్రువులతో పోరాడుతూ
ప్రాణ త్యాగాలకు సిద్దపడుతూ
దేశాన్ని కంటికి రెప్పలా కాపాడుతూ
ప్రజలను ఆత్మీయ బంధువులుగా
రక్షించే సైనికులం మేమే సైనికులం!

రవి కాంచని చోటును రవి గాంచునన్నట్లు
కష్ట జీవులకు పాలకులకు మధ్య వారధిగా
అవినీతి పరులకు స్వప్న సింహాల్లా
ప్రజలను చైతన్య పరిచే కరదీపికలుగా
కలగలిసిన కవికులం మేమే కవులం !

మేమంతా ఒకే కులం! భారత ప్రేమికులం!

Tuesday, April 29, 2025

సుభాషితాలు/యమకాలంకారాలు

శీర్షిక: *సుభాషితాలు*

(యమకాలంకారాలు)

*కలుపు* గోలుగా కూలీలు పనిచేస్తే *కలుపు* సులువుగా తీయవచ్చు...

ఇష్ట దైవానికి వం *దనం* చేస్తే తప్పక  *ధనం* లభిస్తుంది...

వసుం *ధర* షాపులో గట్టిగా మాట్లాడకపోతే*ధర* పెంచే వాడు కాదు....

*అన్న* మయ్య కీర్తనలతో తిరుపతిలో భక్తులకు
*అన్న* ము సమృద్ధిగా లభిస్తుంది...

ఎవరీ సాయి *బాబా*  తాను *బాబా* లకు దేవుడు కావచ్చు కానీ, హిందువులకు దేవుడు ఎప్పటికీ కాదు. సాయిబాబా కానుకలు ఎక్కడికి వెళ్తున్నాయి? హిందువులారా ఇకనైనా మేల్కోండి.

*చల్ల* చల్లని పెరుగును చిలికితే  *చల్ల* అవుతుంది..

బల *రాముడు* ఎప్పుడూ బల రాముడే కానీ *రాముడు* కాలేడు...

మం *దారాలు* తోరణాలు కట్టాలన్నా *దారాలు* కావాల్సిందే...

*రాజు* అనే వాడు సమతూకం చూసే త *రాజు* లా
ఉండాలి...

ఏ దేవా *లయం* వెళ్ళినా  మనస్సును దేవుడిపై *లయం* చేయాలి...

*అన్న* అని పిలిచి  *అన్న* మని అడుగు తప్పక పెడుతాడు...

చిన్ని గో  *పాలు* డికి  పెంపుడు తల్లి యశోద నే  *పాలు* పట్టేది....

*వేల* డంత లేని నేతల కొడుకులు  వేలకు *వేలు* లక్షలు కోట్లు ఖర్చుపెడుతున్నాడంటే, అది అవినీతి సొమ్ము కాదా..

మనిషి అన్న వాడు  మ *రణం* తో  ప్రతినిత్యం *రణం* చేస్తూనే ఉండాలి....

Monday, April 28, 2025

అదొక భూతల స్వర్గం

అంశం:*సువర్ణ వంగాతలం*

శీర్శిక: *నేడు దేశానికి గుది బండ పశ్చిమ బెంగాల్*


నాడు అదొక భూతల స్వర్గం 

కవి శ్రేష్టుల ఉత్పత్తికి కర్మాగారం 

రబీంద్ర నాధ్ ఠాగూర్ రచించిన గీతాంజలిలో 

చోటు దక్కించుకున్న పవిత్ర ప్రదేశం *వంగ*!

 

మహా మహా నీయులు జన్మించిన పుణ్యతలం

స్వామి వివేకానంద, ఠాగూర్ 

సుభాస్ చంద్ర బోస్ థెరిస్సా 

రాజా రామ్మోహన్ రాయ్ లాంటి 

ఎందరో దేశ భక్తులు కవులు ఉధ్యమ కారులు 

సేవా తత్పరులు సంఘ సేవకులు మరెందరో!


తూర్పున బంగాళాఖాతం 

పచ్చని తరువులు పచ్చని పైరులు 

సస్యశ్యామల మైన భూములు 

బంగారు పంటలు పండించు వంగాతలం 

పశ్చిమ బెంగాల్ 


అలాంటి సువర్ణ వంగాతలం 

అతి తక్కువ ఖర్చుతో జీవనమని 

పేరుగాంచిన కోలకత్తా 

జగన్మాతకు పుణ్య తలమైన బెంగాల్ 

నేడు కుట్రలకు కుతంత్రాలకు నిలయమై 

లక్షలాదిమంది బంగ్లా దేశీయులకు 

స్వాగతం పలుకుతూ రోహింగియాలను 

భూభాగంలోకిరానిస్తూ దొంగ ఆధార్ కార్డులు

సృష్టిస్తూ ఉగ్రవాదులను పెంచి పోషిస్తూ 

నేడు దేశానికే గుది బండలా మారింది 

పశ్చిమ బెంగాల్ 

అక్కడి ముఖ్యమంత్రి మమతా బెనర్జీ! 

అభినవ చాణక్యుడు నరేంద్ర మోడీ

అంశం: పహల్గాం ఉగ్రవాదుల దాడి;


శీర్షిక: అభినవ చాణక్యుడు మోడీ:

మోడీ! నరేంద్ర మోడీ!
అవును మన ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీనే!

మోడీ అతనొక వ్యక్తి
నరేంద్ర మోడీ దేశానికి ఒక శక్తి
ఉంది అతనిలో అపారమైన దేశ భక్తి
అంతకు మించి మహోన్నతమైన యుక్తి!

ఆది ఏప్రిల్ ఇరువది రెండవ తేదీ 
సాయంకాల సమయం హిమగిరి కొండలు
చుట్టూరా ఎత్తైన పచ్చని తరువులు లోయలు
కాశ్మీర్ లోని పహల్గాం ఘటనలో
హిందువా నీవు అని మరీ అడిగి
సున్తీ అయిందా లేదా అని వంగబడి చూసి
ఇరువది ఏడు మంది హిందువు యాత్రికుల
పిట్టలను కాల్చినట్లు కాల్చిన సంఘటనకు
పెద్ద యుద్ధమే చేయాలి కానీ చేయలేదు!

అది మన ప్రధాని అద్భుతమైన యుక్తి
ప్రపంచ దేశాలకు దేశాలలోని ప్రజలకు
గొప్ప సందేశం వెళ్ళింది
ఇది ఒక చాణక్య నీతి అనాలో
శ్రీకృష్ణుడి గీతా సారాంశం అనాలో తెలియదు!

ఎదురుగాఉన్న శతృవుతో తలపడాలన్నా
లేదా ఒక దేశంతో యుద్ధం చేయాలన్నా
సామ దాన భేద దండోపాయాలు ప్రయోగించాలి
ఆర్ధికంగా మానసికంగా బలహీనపరుచాలి
అదే పాకిస్థాన్ కు సింధూ జలాల నిలిపివేత!

రెండవది ఆ దేశ పౌరులతో మిలిటరీతో
తిరుగు బాటు చేయించాలి
నీటి లేమితో తిరుగుబాటు మొదలయింది
బెలుచిస్తాన్ సైనికులుపాక్ సైనికుల చంపేశారు
శతృ దేశానికి ముచ్చెమటలు పట్టాయి!

మూడవది దౌత్య పరమైన సంభాషణలతో
అమెరికా రష్యా జర్మనీ, ఇజ్రాయెల్ వంటి
అనేక పెద్ద దేశాల మోరల్ సపోర్ట్ పొందడం
ఇప్పుడు శతృదేశం గజగజ వణుకిపోతుంది
వారి గుండెల్లో రైళ్లు పరుగెడుతున్నాయి!

చివరి దశలో త్రివిధ దళాలను
సైనికుల సమాయిత్తం ఆయుధాల చేర్చడం
శత్రు దేశానికి ఎవరెవరి సపోర్ట్ ఉంది 
ఎక్కడి నుండి నిధులు వస్తున్నాయి 
ఎవరి నుండి ఆయుధాలు అందుతున్నాయి 
ముఖ్యమైన స్థావరాలు ఎక్కడ ఉన్నాయి 
మన బలహినతలు ఏమిటో తెలుసుకుని 
ముప్పేట దాడి జరపడం మరల తలెత్తకుండా
అస్త్రశస్త్రాలతో అష్టదిగ్భంధం చేయడం 
ఉగ్రవాదుల ఉనికి లేకుండా చేయడం 
మోడీ త్రయ లక్ష్యం 

అందుకే అంటారు అభినవ చాణక్యుడు
నరేంద్ర మోడీ అని!

నాన్నంటే నిరంతరం సాగే జీవ నది

అంశం:చిత్ర కవిత (నాన్న)

**********************
శీర్షిక: *నాన్నంటే నిరంతరం సాగే జీవ నది* 
**********************
నాన్నంటే ప్రేమ! నాన్నంటే రక్షణ! నాన్నంటే ధైర్యం! నాన్నంటే స్వేచ్ఛ!
నాన్నంటే భయం! నాన్నంటే త్యాగం!నాన్నంటే ఆదర్శం! నాన్నంటే నా వెన్నెముక!
నాన్నంటే బాధ్యత! నాన్నకు నాన్నేసాటి! నాన్నకు ఎవరులేరు మేటి!
నడక  నడత నేర్పేది నాన్నే! భవిత బాసట నిచ్చేది నాన్నే!
గమ్యానికి చేర్చేది నాన్నే !జీవిత పాఠాన్ని నేర్పేది నాన్నే!
క్రొవ్వొత్తిలా కరిగిపోయేది నాన్నే! కొనఊపిరివరకూ భాద్యత వహించేదీ నాన్నే!
అమ్మ శిషువును కడుపున మోస్తే, నాన్న తన గుండెలో మోస్తాడు!
జన్మ నిచ్చేది అమ్మైతే, జీవితాన్ని పంచేది నాన్ననే!
వేలుపట్టి నడిపించేది నాన్నానే ప్రపంచానికి వెలుగెత్తి చాటేది నాన్ననే!
అమ్మ కమ్మని పాలుపడితే నాన్న తన జీవితాన్నే త్యాగంచేయు!
అమ్మ ఇంటిని చూపిస్తే నాన్న ప్రపంచాన్నే చూపించు!
కరుణ యున్న కారణ్యమున్నా బాధ కలిగినా, సంతోషం కలిగినా!
కష్టం వచ్చినా  దుఃఖం వచ్చినా నాన్న తనగుండెల మాటునే దాచిపెట్టు!
గొడుగు బట్టలా మలమలా మాడుతున్నా, స్టాండ్ అయిన అమ్మను, పుల్లల లాంటి పిల్లలను నాన్న పంచ ప్రాణంలా కాపాడు
చెప్పులులా అరిగైనా ఎక్కడో కాడ తెచ్చి పంచభక్ష్య పరమాన్నాలు తెచ్చి పెట్టు
నాన్న కోపానికి అర్ధం బాధ్యత నాన్న బాధకు అర్ధం బాధ్యత!
కుటుంబ బాధ్యత మోయుచుండు కానీ దానినెవరికీ కనిపించ నివ్వకుండు!
నాన్న ఆలోచనలు అనిర్వచనీయం నాన్న వ్యక్తిత్వం ఆదర్శనీయం!
నాన్న ముఖం నవరసాల ప్రతిబింబం నాన్న దూరదృష్టి మహోన్నతమైనది!
అది ఎంతో మందికి స్పూర్తిదాయకం, నాన్న మనసు చల్లని హిమపర్వతం!
తూలుతూ రగులుతూ  కరుగుతూ రాల్లు రప్పలు ఎన్ని ఎదురైనా!
నిరంతరం సాగే జీవనది నాన్న! నాన్నంటే వెన్నెముక నాన్నంటే పంచ ప్రాణం!

వృక్షం

 శీర్షిక: వృక్షం 


జీవ కోటికి కల్పవల్లి చెట్టు
చెట్టు పూయును పూలు
పూలు కాయును కాయలు
కాయలు అగును పండ్లు
పండ్ల నుండి తీసెదరు రసం
రసం ఎంతో మధురం
మధురమైన రసం త్రాగితే ఆకలి పుట్టును!

చెట్టు  ఇచ్చును ఆకులు
ఆకులతో కట్టెదరు తోరణాలు
తోరణాలు కట్టెదరు గుమ్మాలకు
గుమ్మాలకు మామిడి తోరణాలు శోభనిచ్చును!

చెట్టు  ఇచ్చును కొమ్మలు
కొమ్మలు వాడెదరు పోయిలకు
పొయిలకు వాడి వండెదరు ఆహారం
ఆహారం తినెదం అందరం
అందరం హాయిగా ఆరోగ్యంగా ఉండెదం!

చెట్టు ఇచ్చును కర్రలు
కర్రలతో చేసెదరు ఫర్నీచర్
ఫర్నీచర్ అంటే కుర్చీలు బెంచీలు

చెట్టు నీడ నిచ్చును
బహుళార్ధక సాధక  

Saturday, April 26, 2025

పోస్ట్ మ్యాన్

అంశం: *పోస్ట్ మ్యాన్*


శీర్శిక:   *పోస్ట్ పోస్ట్*

ట్రింగ్ ట్రింగ్ అంటూ సైకిల్ బెల్ కొడుతూ
పోస్ట్ పోస్ట్ అంటూ పిలుపు వినగానే
ఆహా! ఆ అనుభూతి మరువలేనిది
ఆ ప్రేమాప్యతలు చెరిగి పోనివి!

పోస్ట్ మ్యాన్ వచ్చాడంటే ఏమో తెస్తాడు
అది ఉత్తరమో రిజిస్టర్ పోస్టో  పుస్తకమో
ఏదైననూ బధ్రంగా సంచిలో వేసుకుని
చంకకు వేసుకుని తిరుగుతుంటాడు రోజూ!

ఎంత దూరమైనా రయ్ రయ్ మంటూ
సైకిల్ తొక్కుకుంటూ ఇంటింటికీ తిరుగుతూ
పలుకరిస్తాడు ఉత్తరాలను బట్వాడా చేస్తాడు
ఆ కాలంలో చదువుకున్న వారు తక్కువ
అవసరమైన వారికి చదివి వినిపిస్తాడు!

పోస్ట్ మ్యాన్ కు తెలియని ఇల్లంటూ ఉండదు
తెలియని వ్యక్తి తెలియని దారీ ఉండదు
అంతే కాదండోయ్ ఎవరు ఎలాంటి వారో
పసిగట్టగల సత్తా పోస్ట్ మ్యాన్ ఉండేది!

ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే పోస్ట్ మ్యాన్
చేసేది పోస్ట్ మ్యాన్ చిరు ఉద్యోగమే అయినా
కుటుంబంలో సభ్యుడి కంటే అధిక గౌరవం
మర్యాద ప్రేమ అభిమానం ఉండేది నాడు!

1వెండి కొండలలో రక్తపుటేరులు

శీర్షిక: వెండి కొండలలో రక్తపుటేరులు

వారు కల్మషం లేని పసి మనసులు
కల్లా కపటం ఎరుగని పసిడి హృదయాలు
ఎన్నో ఆశలతో ఎన్నెన్నో ఊహలతో
కలిసి వెళ్ళారు యాత్రికులతో విహారయాత్రకు

వెండి కొండలను దర్శించాలనీ
చల్లని లోయలలో సేద తీరాలనీ
కాళ్ళ పారాణి ఆరని ఒక నూతన జంట
బయలుదేరారు ఆడుతూ పాడుతూ 
ఉల్లాసంగా ఉత్సాహంగా విహార యాత్రకు!

*ఏ నిమిషానికి ఏమి జరుగునో ఎవరు ఊహించెదరూ*
అని ఓ సినీ కవి అన్నట్లుగానే
కాశ్మీర్ లో అనంతనాగ్ జిల్లా పహల్గాం
ప్రదేశం ఒక మినీ స్విట్జర్లాండ్ లోయలో
ముష్కర మూకలు ఉన్మాద రక్కసులు
విరుచుకుపడ్డారు విహార యాత్రికులపై!

వరుసగా నిలబెట్టారు అందరినీ
పేరు అడుగలేదు భాష అడుగలేదు
కులం కాదు ప్రాంతం కాదు ఉన్మాదులకు
హిందువైతే చాలు పంతం నెగ్గించుకోడానికి!

అలా ఒక్కొక్కరి పురుషుల ప్యాంట్లూడదీసి
నిర్ధారించుకుని మోకాళ్ళమీద కూర్చోబెట్టి
ఇరువది ఏడు మందిని పిట్టలను కాల్చినట్లు కాల్చారు ఉగ్ర మూకలు

వెండి కొండలు వణికి పోయాయి రక్తపుటేరులతో
కాశ్మీర్ తల్ల డిల్లింది రక్తపు ధారలతో!

చంప వద్దని వేడుకున్నా కనుకరించలేదు
*నన్నుకూడా చంపండని వేడుకుంటే*
*నిన్ను చంపం, మోడీకి చెప్పుకో మనిరి*
ఏమిటీ వీరి ధైర్యం? ఎవరు వీరి వెనుక బలం?
హెచ్చరిస్తున్నారా?  రెచ్చగొడుతున్నారా?

మంచుకొండలుకావవి రక్తసిక్తమైన ప్రదేశాలు
ఒక్కటొక్కటిగా ఇంటికి చేరుతున్నాయి
చేయని తప్పుకు మాయని మచ్చలుగా
మహిళలల నుదుటీ సింధూరం చెరిపి వేసిరి
తల్లిదండ్రులు భార్యా పిల్లలు అనాధలయిరి!

విహారయాత్రకు వెళ్ళడం శాపమా?
హిందువుగా పుట్టడమే పాపమా ?
ప్రభుత్వాలు తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలి
భారతీయులలో రక్తం ఉడికి పోవాలి
ఉగ్రవాదంపై ఉక్కు పిడికిలి బిగించాలి!

బూరలు బుడుగలు/ బాల గేయం


అంశం:బూరలు/బుడుగలు

శీర్షిక: పుట్టిన రోజు పండుగ 

              గేయం 


అక్కా అక్కా బుడగలూ... 

అన్నా అన్నా బుడుగలూ... 

రంగు రంగుల బుడుగలూ... 

నాన్న తెచ్చాడు బుడగలూ....!       "అక్కా"


పుట్టిన రోజు పండుగా....

బుడుగలుంటేనే మెండుగా....

ఇల్లు ఉంటుంది నిండుగా....

అమ్మా నాన్నలు ఉండగా....!           "అక్కా"


దారం బిండా తేవాలీ....

బుడుగల నిండుగా ఊదాలీ....

గట్టిగ ముడులు వేయాలీ...

పొడుగుగ దారం కట్టాలి.....!            "అక్కా"


గుమ్మాలకు బుడుగలు కట్టాలీ 

నెల వంకలా బుడగలు చుట్టాలీ ...

తొరణాలుగా బుడగలు కట్టాలీ....

విడిగా నేలపై బుడగలు వేయాలీ....!     "అక్కా"


కొవ్వొత్తులు వెలిగించాలీ....

ఉఫ్ ఉఫ్ మని ఊదాలీ....

మధ్య మధ్యలో బుడగలు పేల్చాలీ...

చల్లని కేకును కట్ చేయాలీ...

చాక్లెట్లు పిల్లలకు పంచాలీ..

బహుమతులు తీసుకోవాలీ...

అమ్మా నాన్నకు దండం పెట్టాలీ...

చాక్లెట్లు పిల్లలకు పంచాలీ.....                "అక్కా"


జల గీతాలు/ చుట్టూరా సముద్రాలే

అంశం: జల గీతాలు


శీర్షిక: *చుట్టూరా సముద్రాలే*

పల్లవి:
దేశం నిండా చెరువులు నదులే....
దేశం చుట్టూరా సముద్రాలే....
జనులకు త్రాగు నీరే కరువులే ...        "దేశం"

చరణం:01
జగతిలో మూడొంతుల నీరున్నా...
ఒక వంతే భూమున్నా.....
ఒక శాతమే త్రాగు నీరూ....
మిగిలినది పనికి రాదూ......                   "దేశం"

చరణం:02
నీరే జీవనాధారమూ...
నీరు లేక బ్రతక లేమూ...
వర్షమే మూలాధారమూ...
తెలుసుకోవాలి మనందరమూ.....            "దేశం"

చరణం:03
నీటి కొరకే రాజ్య నేతలూ...
జల యుద్దాలు చేస్తారూ...
ఒప్పందాలు చేసుకుంటారూ....
విభేదాలొస్తే రద్దు చేస్తారూ...                "దేశం"

చరణం:04
నీటిని పొదుపుగ వాడాలీ...
ఇంకుడు గుంతలు త్రవ్వాలీ....
వృధా చేయడం మానాలీ....
అందరు సమానంగా వాడాలీ...             "దేశం"

అంత్యప్రాసాలంకారాలు

 శీర్షిక: అంత్యప్రాసాలంకారాలు 

ముత్యాల హారాలు

(రూపకర్త: రాథోడ్ శ్రావణ్)


నాన్నే నా ప్రాణం
నాన్నే నా ధ్యానం
నాన్నే నా జ్ఞానం
నాన్నే నా చిహ్నం

నాన్ననూ కొనలేము
అమ్మనూ కొనలేము
సోదరినీ కొనలేము
సోదరుడినీ కొనలేము

చెట్లే మనకు శరణ్యం
నీరు పోసిన పుణ్యం
పూజ చేసిన పుణ్యం
చెట్లఫలాలు నాణ్యం

పూజకు తమలపాకులు
గోడలకు ఇనుప మేకులు
ఇంటి కప్పుకు రేకులు
పాదు తొవ్వుటకు సీకులు

మనుషులు పీల్చు గాలి
జంతువులు పీల్చు గాలి
పక్షులు పీల్చు గాలి
కీటకాలు పీల్చు గాలి

ప్రానమిచ్చు తులసి రసం
హాయినిచ్చు చెరుకు రసం
శక్తినిచ్చు తిప్ప రసం
నిద్ర నిచ్చు జాజి రసం

మొక్కలు పెరుగుతుండును
మబ్బులు తిరుగుతుండును
వర్షం కురుస్తుండును
పక్షులు అరుస్తుండును

రామ బాణం గొప్పది
సీత పవిత్రత గొప్పది
కర్ణుడి దానం గొప్పది
హనుమ భక్తి గొప్పది

చిలుక జామపండు తినును
పిల్లి ఎలుకలను తినును
పాప పాయసం తినును
గ్రద్ద పాములను తినును

విరిగిన పాలు త్రాగకు
విరిగిన గాజులు వాడకు
పగిలిన అద్దం చూడకు
మురిగిన పండు తినకు

చిత్ర కవిత / నీటి కొరత

అంశం: చిత్ర కవిత (నీటి కొరత)

శీర్షిక: *త్రాగు నీరు ఒక శాతం మాత్రమే*


*చుట్టూరా వారే, కానీ కోడి మాయమైనట్లు*

*చుట్టూరా సముద్రాలు నదులే కానీ మనిషి*

*నీటి కొరకు నిత్యం ఇక్కట్లపాలవుతుంటాడు*

*ఇక రాష్ట్రాలు దేశాలైతే యుద్దాలే చేస్తాయి*

*జల ఒప్పందాలే చేసుకుంటాయి*


ప్రపంచంలో మూడు వంతులు నీరైతే 

ఒక వింతే భూమి, అయినా నీటికి కటకటే 

అందుకు కారణాలు అనేకం చెప్పుకోవచ్చు! 


అందులో ముఖ్యమైనది 

ప్రజలకు ఉపయోగపడే త్రాగునీరు 

ఒక శాతం మాత్రమే

మిగిలిన నీరంతా ఉప్పుతో మంచుతో 

మరియు కలషిత నీరు ఉపయోగం లేనిది 

మూడవ కారణం నీరు జీవ కోటికి 

ప్రాణాధారం కావడం! 


భూమిలో ఇంకి పోవడం 

ఎండకు ఆవిరై పోవడం 

వర్షాలు సమృద్ధిగా లేక పోవడం 

పంటలకు పశుపక్ష్యాదులకు తరువులకు 

నీటిని అధికంగా ఉపయోగించడం! 


ఇలా అనేక కారణాల వలన 

నీటి ఎద్దడి ఏర్పడి నప్పుడు 

ప్రభుత్వాలు స్థానిక సంస్థలు 

ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని అందిస్తాయి!


నీటి సమస్యలను అర్ధం చేసుకుని 

కొరతగాఉన్నవాటిని పొదుపుగావాడుకోవాలి 

తోటి ప్రజల దాహార్తిని అర్ధం చేసుకుని 

అందరికీ సమానంగా వచ్చేటట్లు 

క్రమశిక్షణ పాటించి నీటిని పట్టుకోవాలి!


అప్పుడే నీరు వృధా కాకుండా ఉంటుంది 

ఏ గొడవలు కొట్లాటలు ఉండవు 

అందరి దాహార్తిని తీర్చుకోవచ్చు 

సర్వే జనా సుఖినోభవంతు!

Thursday, April 24, 2025

విశ్వ కవి శ్రీ శ్రీ

అంశం: మీకు నచ్చిన కవి


శీర్షిక: విశ్వ కవి శ్రీ శ్రీ

అక్షరాన్ని అలవోకగా ఆయుధంగా చేసుకుని
సాహిత్యాన్ని నడిపిన సాహాస కవి
అల్ప అక్షరాల నుండి అనల్ప భావాలను
తీసిన గొప్ప కవి శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు!

కష్టాలను తన ఇష్టాలుగా మార్చుకుని
విప్లవ సాహిత్యంలో తేలి యాడుతూ
శ్రమ జీవులలో ధైర్యం నింపుతూ
*కొంత మంది యువకులు ముందు*
*తరం దూతలు* అంటూ
కలం పట్టి నడిపించె కార్మిక కర్షక
పీడిత వర్గాల *అభ్యుదయ* కవి!

అభాగ్యుల గుండెల్లో రగిలే మంటల నెరిగి
శ్రమైక జీవన సౌందర్యానికి సాటిలేనిదేదీ లేదని
దగాపడిన తమ్ముళ్ళ కొరకు చివరి వరకు
పోరాడిన సాహాసోపేతుడు విశ్వకవి శ్రీ శ్రీ!

గ్రాంధిక భాష ఛందోబద్ధ సాహిత్యాన్ని వదిలి
గురజాడ బాటలో నడుస్తూ తాను
*మరో ప్రపంచం పిలిచింది పదండి ముందుకు*
*పదండి పదండి తోసుక పైపైకి* అంటూ
యువతరాన్ని ఉర్రూతలూపిన విప్లవకవి శ్రీ శ్రీ 

నచ్చిన కవి శ్రీ శ్రీ

అంశం: మీకు నచ్చిన కవి


శీర్షిక: నాకు నచ్చిన కవి శ్రీ శ్రీ

కష్టాలను తనకు యిష్టముగా మార్చు
విప్లవ సాహిత్య విరసము కవి
శ్రమజీవుల యెడ సమరము జేసిన
సాహాసవంతుడు సంగ్రామమున!

గ్రాంధిక భాషను గడిచివ భాషని
ఛందస్సును కూడా చక్కదిద్ద
సరిపోదు ననుచు నాడె సడలించి
గురజాడ బాటలో నడిచిన బాటసారి!

అగ్గి పుల్లయు గాని నటు కుక్కపిల్లయు
సబ్బు బిళ్లయు గాని అదియె గొప్ప
కవిత రాయుటకును కథలు రాయుటకును
పనికి వచ్చు ననియు రణము జేసే!

Wednesday, April 23, 2025

కనపడని కవ్వం


అంశం:*కనపడని కవ్వం*

శీర్షిక: *మనసుంటే మార్గం ఉంటుంది*


*చల్లను కవ్వంతో చిలికితే వెన్న వస్తుంది*

*మెదడును మనసుతో వెతికితే జ్ఞానం వస్తుంది*

అందుకే అంటారు పెద్దలు 

*మనసుంటే మార్గం ఉంటుందని*


చల్లలో వెన్న కనపడనట్లే 

మెదడులో జ్ఞానం కనపడదు 

మనిషి మెదడు అనంతం 

మనిషి మనసు చంచలం!


మేధో మథనం జరుగాలంటే 

మనసు కుదురుగా ఉండాలి 

సాగర మధనం జరుగుతే అమృతం వచ్చినట్లే 

మేధో మధనం జరుగుతేనే జ్ఞానం లభిస్తుంది!


మనసు కుదురుగా ఉండాలంటే 

వాతావరణం ఆహ్లాదకరంగా ఉండాలి 

ఈతి బాధలు దుఃఖాలు ఉండకూడదు 

ఆధ్యాత్మిక చింతనలో ఉండాలి

ఏకాగ్రత,విషయ పరిజ్ఞానం సమయం ఉండాలి!


అప్పుడే మేధో మథనం జరిగి 

చక్కని ఫలితాలు పరిమళాలు పులుముకుని 

శోభాయమానంతో బయటకు వస్తాయి 

అవి వ్యక్తిగతంగానూ  సమాజానికి 

దేశానికి ఎంతో ప్రయోజనాన్ని చేకూరుస్తాయి!

పుండొక చోట ఉంటే మందొక చోట

అంశం: యువత సమస్యలు


శీర్షిక: *పుండొక చోట ఉంటే మందొక చోట*

*కర్ణుడి చావుకు శతకోటి కారణాలు అన్నట్లు*
యువత సమస్యలకు కారణాలు అనేకం
చెప్పుకుంటూ పోతే చాంతాడంత ఉంటాయి
సవరించుకునే లోపే జీవితాలాగమై పోతున్నాయి!

కురుక్షేత్రం యుద్ధంలో ద్రోణుడు రచించిన
పద్మవ్యూహం లోకి ధీరుడు అభిమన్యుడు
పోగలిగాడు గానీ తిరిగి రాలేక
అందులోనే చిక్కి వీరమరణం పొందాడు!

అలానే ఉంది నేడు యువత పరిస్థితి
యువతీయువకులు అందరూ అభిమన్యులే
తల్లిదండ్రులు గురువులు సమాజం వలన
ప్రభుత్వ విధానాలు సోషల్ మీడియా
చెడు స్నేహాలు ఫారెన్ కల్చర్ చట్టాలు చదువులు 
ఇలా అనేక కారణాల వలన నేడు యువత
ప్రమాదకర విషవలయంలో చిక్కుకుని
బంధీలవుతున్నారు!

కొందరు తల్లిదండ్రులుక్రమశిక్షణతో లేకపోవడం
పిల్లలను సరియైన పద్దతిలో పెంచక పోవడం
చరవాణీలను వైఫైల బైక్ లను అదుపులో పెట్టక
హోదా కోసం కొనివ్వడం సమస్యలకు కారణం!

*పుండొక చోట ఉంటే మందొక చోట* లాగా
పిల్లలు ఏమి చేస్తున్నారో ఎటుపోతున్నారో
పట్టించుకోకుండా అంతా యువతదే తప్పంటూ
*చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకున్నట్టు*
తరువాత ప్రయోజనం ఏమి ఉంటుంది?

జీవితాలకుఉపయోగపడే విద్యనుబోధించాలి
ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ ఆప్ లను రద్దు చేయాలి
మధ్యం డ్రగ్స్ చెడు కల్చర్ అదుపులో పెట్టాలి
యువతకు స్వేచ్ఛ నిస్తూనే నియంత్రణలో పెట్టాలి 
ప్రభుత్వాలు ఉపాధి అవకాశాలు పెంచాలి
తల్లి తండ్రులు గొప్పలకు పంతాలకు పోకుండా
పిల్లలకు ఇష్టమైన చదువులనే చదివించాలి
ఆదర్శంగా జీవిస్తూ  క్రమశిక్షణతో పెంచాలి!

ప్రత్యక్ష దైవం అమ్మ/మనసా పలకవే

అంశం: అంతర్జాతీయ మాతృ దినోత్సవం

శీర్షిక: *ప్రత్యక్ష దైవం అమ్మ*

*అమ్మ* అనేది రెండు అక్షరాల పదమే
కానీ ఆ *అమ్మ* లేనిది మనిషికి లేదు *జన్మ*
ఏ స్వార్థం లేనిది సృష్టి కర్త  సృజనకు రూపకర్త
జగతిలో దొరుకనిది కమ్మని ప్రేమనే,  *అమ్మ!*

నవమాసాలు మోసి కని  కంటికి రెప్పలా
తన ఒడిలో లాలించి పాలిచ్చి జోకొడుతూ
వ్రేలు పట్టి నడిపిస్తూ వెన్నుదన్నుగా ఉంటూ
అల్లారు ముద్దుగా పెంచి పెద్ద చేస్తుంది!

బిడ్డకు ఏ కష్టం వచ్చినా తనకేనని భావిస్తుంది
ఏ గాయమైనా తనకే తగిలిందనుకుంటుంది
ఏ తప్పు చేసినా తనలోనే దాచుకుంటుంది
ప్రాణానికిప్రాణంగాకాపాడే ప్రత్యక్ష దైవంఅమ్మ!

చిన్న చిన్న కథలు చెబుతూ జ్ఞానాన్ని బోధిస్తూ
చక్కని నడవడికతో అనుభవాలు నేర్పిస్తూ
ఉన్నా లేకున్నా గొప్ప చదువులు చదివించి  ప్రయోజకులను చేసి ఘనంగా పెళ్లిళ్లు చేస్తే!

మీ వేష ధారణ మాట తీరు బాగా లేదనో
కోడలు ఒప్పుకోవడం లేదనో స్థలం లేదనో
పిల్లల చదువులు దెబ్బతింటాయనో
ఫారెన్ లో ఉద్యోగం అక్కడ కష్టమనో
తల్లి దండ్రులను పోషించక పోవడం
అనాధ శరణాలయాలలో వోల్డేజీ హోమ్ లలో వేయడం ఎంత హేయం ఎంత హీనం!

బ్రతికి ఉండగా ఒక్క పిడుచ భోజనం పెట్టక
ఒక్క రోజు సేవ చేయక,చూపు చూడని వారు
వారి వారి గొప్పల కోసం పితృకర్మలుచేస్తే
పుణ్యం కలుగుతుందా? మోక్షం లభిస్తుందా?
రేపటి తరాలకు ఏమైనా ఆదర్శమవుతారా!

రేపు తమకు అదే పరిస్థితి ఏర్పడుతుందని
తమ పిల్లలు అలానే తమను చేయవచ్చనీ
కొడుకులు కోడళ్ళు మనుమలు గుర్తిస్తే
పితృ దోషాలు మహాపాపమని గ్రహిస్తే
నేటి తల్లిదండ్రుల జీవితాలలో
ఓ చిరు దివ్వె వెలిగినట్లే కదా!

ప్రతి ఒక్కరికీ మనస్సాక్షి అనేది ఉంటుంది
ప్రతి ఒక్కరికీ అంతరాత్మ అనేది ఉంటుంది
కథలు కవితలు పద్యాలు పాటలు
వ్రాసే ముందు నీతులు చెప్పే ముందు
ఒక్క సారైనా ఆత్మ విమర్శ చేసుకుందాం
అమ్మ ఆశీస్సులు తీసుకుందాం!

సామాజిక భాద్యత

అంశం: సామాజిక భాద్యత 


శీర్శిక: *నైతిక విలువలు పాటించడం*


*నిత్యం సూర్యుడు జగతికి వెలుగు అందించినట్లు*

*నిశిలో జాబిలి విశ్వానికి వెన్నెల అందించినట్లు*

*పంచ భూతాలు జీవకోటికి సేవలందించినట్లు*

*ప్రతి మనిషి తన సామాజిక భాద్యత వహించాలి*


తన కొరకే గాక తోటి వారి కొరకు 

సమాజం కొరకు  తన ప్రాంతం కొరకు 

దేశం కోసం  నిస్వార్థంగా నిజాయితీగా 

సేవలు అందించడమే సామాజిక భాద్యత!


ఇంట గెలిచి రచ్చ గెలువాలంటారు పెద్దలు 

ఎవరికి వారు తమ ఇంటిని తన చుట్టూరా 

పరిశుభ్రంగా ఉంచడం తల్లిదండ్రులకు సేవలు 

ఆపదలో ఉన్న వారిని ఆదుకోవడం చేయాలి!


అంగ వైకుల్యులకు సహాయం చేయడం 

ప్రమాదంలో ఉన్న వారిని ఆదుకోవడం 

ఏదైనా ఆక్సిడెంట్ జరిగినప్పుడు 

తక్షణమే పోలీసులకు తెలియపరుచడం 

వెంటనే హాస్పిటల్ కు తీసుకొని వెళ్ళడం!


ఏమైనా తిన్న తరువాత కవర్లను బాటిల్స్ ను

తినగా మిగిలిన పదార్థాలను అక్కడే బస్సులోన వదిలి వేయకుండా రోడ్లపైకి విసిరేయకుండా  

జాగ్రత్త పరిచి డస్ట్ బిన్నులలో వేయడం!


తిన్న పండ్ల గింజలను రోడ్డుకిరువైపులా వేయడం 

మొక్కలు నాటడం పెరిగిన చెట్లను కాపాడటం 

ఇసుకను తోడకుండా వృక్షాలను నరకకుండా 

పర్యావరణాన్ని రక్షిండం సామాజిక భాద్యత!


ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే ప్రతి ఒక్కరూ 

నైతిక విలువలు పాటించడం సామాజిక భాద్యత!

Tuesday, April 22, 2025

జ్ఞాన మంజరి

అంశం: జ్ఞాన మంజరి


శీర్శిక: *పురాతన మానసిక శాస్త్ర గ్రంథం*

ఏది నిజం ఏది అబద్దం
ఏది సత్యం ఏది అసత్యం
ఏది మంచి ఏది చెడు
ఏది న్యాయం ఏది అన్యాయం

ఏది ధర్మం ఏది అధర్మం
పుట్టించేదెవరూ గిట్టించేదెవరు
జననం ఎందుకు మరణం ఎందుకు
ఎందుకు దుఖిస్తారు ఎందుకు సంతోషిస్తారు

మనసు ఏమిటి హృదయం ఏమిటి
పంచేంద్రియాలు ఏమిటి
ఆలోచనలు ఎక్కడి నుండి వస్తాయి
మొదలైన వందలాది ప్రశ్నలకు
సమాధానం చెప్పే తర్క శాస్త్రము
ఒక మనిషి గురించి చెప్పే మనస్తత్వ శాస్త్రం
జ్ఞాన మంజరి అనే పురాతన గ్రంధం
దీనిని పండిత దత్తా రామ్ రచించారు!

మనిషికి చక్కని బోధనలు చేస్తుంది
మంచి దారులను చూపు తుంది
చక్కని నడవిడికను నేర్పుతుంది
అజ్ఞానాన్ని తొలగించి జ్ఞానాన్ని పెంచుతుంది
వెలుగులను పంచుతుంది
మానసిక వికాసానికి దోహదపడుతుంది
మనో ఉల్లాసానాకి ఔషధంగా పనిచేస్తుంది!

వలపు చెర/పద్మ వ్యూహం

అంశం: వలపు చెర


శీర్షిక: *పద్మవ్యూహం*

*విశ్వద  "వలపు చెర" లో పడిన వేమన*
*కోల్పోయే సర్వస్వం చివరికి*
*అవమానాలతో అడవిలో తేలే యోగిలా*!

*వలపు చెర* ఒక ఊబి
ఒక సారి  దిగారా రారు ఇక బయటకి
*వలపు చెర*  ఒక చెరశాల
ఒక సారి వెళ్ళారా తిరిగి రారు క్షేమంగా!

వలపు అనేది పాయసం వంటి విషం
త్రాగు తుంటే ఇంకా త్రాగాలనిపించుతుంది
శరీరమంతా పాకి నీలి రంగులో మారాక
హస్తి పంజరాన్ని బయట పడేస్తుంది!

*వలపు చెర* అనేది ఏడు వలయాలు కలిగిన
ద్రోణాచార్య పన్నిన పద్మవ్యూహం వంటిది
అభిమన్యుడు పద్మ వ్యూహం లోకి చేరాడు
కానీ రావడం  కష్టమై వీరోచితంగా పోరాడి
పద్మ వ్యూహంలోనే మరణిస్తాడు!

*వలపు చెర* ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ లాంటిది
అక్కడ మాయమాటలు చెబుతూ
చిన్న చిన్న మొత్తాల గెలుపు ఎరవేసినట్లే
ఇక్కడ వంపు సొంపులు ఒలక బోస్తూ
మయూరిలా పురి విప్పుతూ సిరులు లాగుతూ
జీవచ్ఛవంలా మార్చి వేస్తారు!


ఓ యువతా మేలుకో!
రెండు చేతులు కలుస్తేనే చప్పట్లు
ఇద్దరి మనసులు కలిస్తేనే అచ్చట్లు ముచ్చట్లు
అవకాశాలున్నాయని అగాధంలోకి దూకవద్దు
దీర్ఘ అనారోగ్యాల బారిన పడవద్దు
ఇంద్రుడిలా అవమానాల పాలు కావద్దు
బంగారు భవిష్యత్తును పాడు చేసుకోవద్దు!

నేనే కేంద్ర ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి నయితే

అంశం: నా ఊహా

శీర్షిక: నేనే కేంద్ర ఆరోగ్య శాఖా మంత్రినయితే

భారత దేశం నా మాతృభూమి
నను కని పెంచిన పుణ్య భూమి
నిరుపేదలు అధికంగా నివసించు దేశం
విలవిల లాడుతున్నారు ఏ రోగాలు వచ్చినా!

ఉచితంగా చదివింప బడిన వైద్య విద్యార్థులు
ఉచితంగా చదివింపబడిన మేధావులు
కాసులకు కక్కుర్తి పడి కార్పోరేట్ హాస్పిటల్స్
నడుపుతూ పేదల పీడించి పిప్పి చేస్తున్నారు!

ఆరోగ్య ఇన్స్యూరెన్స్ లు అంటూ
ఏజెంట్లతో ప్రచారం చేయిస్తూ
అవసరం ఉన్నా లేకపోయినా
పేద మధ్యతరగతి ప్రజలకు అంటగడుతూ!

నట్టేట ముంచేస్తున్నారు ఇన్స్యూరెన్స్ కంపెనీలు
అందమైన హంగులతో కార్పోరేట్ హాస్పిటల్స్
జత కలిసిన నాయకులు అమాయక రోగులను
అధిక బిల్లులువేసి అప్పుల పాలు చేస్తున్నారు!

నా ఊహా నేనే ఆరోగ్య శాఖా మంత్రినవుతే
నివారణ కంటే నిరోధం ముఖ్యమని
ప్రజలకు ఆరోగ్య అవగాహన కల్పిస్తాను
మందులు లేకుండా జీవింప చేస్తాను

ఇన్స్యూరెన్స్ కంపెనీలను కార్పోరేట్ హాస్పిటల్స్
రద్దు చేస్తాను గాంధీ హాస్పిటల్స్ పునరుద్దరిస్తాను
జంక్ ఫుడ్స్ కూల్ డ్రింక్స్ హాట్ డ్రింక్స్ 
ప్లాస్టిక్ కవర్లు  ప్యాకింగ్ లను ప్లాస్టిక్ కప్పులను 
బ్యాన్ చేస్తాను కల్తీ ఆహారాన్ని నియంత్రిస్తాను

ఇంట్లోని దినుసులను మందులు గానూ
పెరటి మొక్కలను ఔషధాలుగా వాడాలనీ
ఇతర ఉచిత ఔషదాలను సూచిస్తాను
అందరు పాటించేలా ప్రోత్సహిస్తాను!

బ్రహ్మ ముహూర్తంలో లేవడం సూర్య నమస్కారం
ఉదయం సాయంత్రం ఒక గంట నడవడం
నిత్య అగ్ని హోత్రం ప్రాణాయామం ధ్యానం
ఉపవాసం నవ్వు మరియు హాస్యం పండించడం!

గాఢ నిద్ర అందరితో కలిసిమెలిసి మెలగడం
సంతోషంగా ఉండటం మనస్సులో సానుకూలత
ఆధ్యాత్మిక జీవనం ఇతరుల కొరకు ప్రార్థించడం
పరోపకారం వలన తృప్తి లభిస్తుంది!

అమ్మా నాన్నలకు సేవలు చేయడం
కొన్నిసార్లు నిశ్శబ్దం ప్రేమ ఇతరులకు పంచడం
ఉన్నంతలో తృప్తి చెందడం
ప్రతి ఒక్కరూ ఆరోగ్యంపై  శ్రద్ద వహించడం!

Monday, April 21, 2025

బంధాలు - బంధుత్వాలు

 శీర్షిక: *బంధాలు - బంధుత్వాలు*


డబ్బు ముఖానికి వేసుకునే మేకప్ వంటిది
ధనం సంపద ఆహార్యం అనేవి తాత్కాలికం
సంపద వస్తూ ఉంటుంది వెళ్తూ ఉంటుంది
ఫోటోల కోసం డబ్బు పంచే వారు బంధువులు కారు
ఏ ఆపద వచ్చినా నిస్వార్థంగా అహం లేకుండా
ఆదుకునేవారే నిజమైన బంధువులు
బంధాలు బంధుత్వాలే ఎప్పటికీ శాశ్వతం!

బంధాలకు బంధుత్వాలకు ముఖ్యం డబ్బు కాదు
మనిషిలో నీతి నిజాయితీ నిబద్ధత క్రమశిక్షణ
నిస్వార్ధం మంచి మనసు మాట తప్పని తనంతో
ధర్మంగా ఉండేవారికి ఎప్పుడూ ఉంటుంది గౌరవం!

హైదరాబాద్ ముంబాయికి ఎంతదూరమో
ముంబాయి హైదరాబాద్ కు అంతే దూరం
డబ్బున్న వారు పేదవారిని ఎంత దూరం పెడుతారో
పేదవారు దనవంతులను అంతే దూరం పెడుతారు!

డబ్బు మనిషిలో గర్వం అహంకారాన్ని పెంచుతుంది
ఆ గర్వం అహంకారం వారికి తెలియకుండానే
వారి చుట్టూరా ఒక అగ్ని వలయాన్ని ఏర్పరుస్తుంది
ఆ అగ్ని వలయం లోపల వారే బంధీలై పోతారు!

ఓడలు పోయి బండ్లు అవుతాయి
బండ్లు పోయి ఓడలు అవుతాయి
చరిత్రలో ఎన్ని చూడలేదు సజీవ సాక్ష్యాలను
అందం ఆహార్యం ఆయుష్షు డబ్బు సంపదలు
అవి ఏవీ ఈ జగత్తులో శాశ్వతం కావు!

డబ్బు పోయినను బికారి అయినను
ఆ గర్వం అహంకార వాసన అంత సులభంగా పోదు
అప్పుడు గుర్తుకు వస్తాయి బంధాలు అనుబంధాలు
చేయి కాలినాక ఆకులను పట్టుకుంటే ఫలమేమి!

దేవుడి ముందు మానవులు నిమిత్తమాత్రులు
మనిషి ఎంత గొప్ప వాడైనా ఎంత తెలివి ఉన్నా
ఎన్ని రంగులు మార్చినా ఎన్ని ప్లానులు వేసినా
ఎన్ని కోట్లు సంపాదించినా ఎందరిని దూరం పెట్టినా
తుది తీర్పు దేవుడిదే ఇది నగ్న సత్యం
నిత్యం జీవితంలో ఇది గమనిస్తూ ఉండాలి!


నా కలల స్వప్నం /తియ తీయని పలవరింత

అంశం:తియ తీయని పలవరింత



శీర్షిక:  *నా కలల స్వప్నం*

జల జల జారే జలపాతంలా
గల గలా పారే నిండు వరద గోదావరిలా
పచ్చని మైదానంలో పురి విప్పిన మయూరంలా
హొయలు ఒలికిస్తున్నావే ఓ నా మధుర వాణి!

మనసుకింపైన మధురాతి మధురమైన
నీ సుందర మాటలకు ఒళ్ళు పులకరించి పోతుంది
నీవు విసిరే ఆ వలపు వెన్నెలకు
జాబిలి సిగ్గు పడుతున్నట్లుగా
మనసు పూదోటలో విహరిస్తున్నట్టుగా
మేను ఆకాశంలో తేలి పోతున్నట్లుగా ఉంది!

లేలేత కిరణాల వంటి నీ చూపులతో
నావనైన నాకు లంగరు వేసి కదలకుండ చేస్తివే
చంద్ర బింబం లాంటి  నీ మోముతో
ముసి ముసి నవ్వులతో మెరిసి పోతుంటివే!

ఎంతో కాలంగా నేను కట్టుకున్న కలల వారధి
నేను కంటున్న *నా కలల స్వప్నం*
నిజమయ్యే రోజు దగ్గరలోనే ఉంది అన్నట్లుగ
నీ వలపులు తియ తీయని పలవరింతలతో!


ఎందుకో ఆ అలక/ ప్రయాగ

అంశం: ప్రయాగ


శీర్షిక: *ఎందుకో ఆ అలక!*

ఓ నా కలల రాణి మిలమిల మెరిసే పూబోణి...
మధుర మందార మనోహర సుందర స్వప్నమా...
హొయల సోయగాలతో నా యెదమీటిన రాణి!...

రస రమ్య వీణాపాణి ఎందుకో నీకు ఆ అలక...
ఓ నా పంచ వెన్నెల బంగారు రామ చిలుక...
ఇకనైనా విడమరిచి చెప్పవే నాకు ఆ మలక!...

తిమిరంలో వెన్నెల జాబిలి లాంటి నీ మోము....
మోము చెక్కిలిపై సుందరమైన నల్లని దిష్టి చుక్క!..
కలువ రేకుల వంటి నీ కమనీయ కనులు....
హంస రెక్కలవంటి రెపరెప కొట్టే కనురెప్పలు...
తామర తూడుల వంటి సన సన్నని నడుము...
ఓ నా సీతాకోక చిలక ఎందుకో ఆ అలక....
మలక విప్పవే మెలిక తీయవే ఓ వయ్యారీ....
మహా రాణీ నీది శుభం *కర కర* ము....
నీ మోముపై అందాల సుం *దర దర* హాసము...
నాపై నీ దరహాసా *క్షరం క్షరం* కాకూడదని కోరుకుంటున్నా...
ఓ నా కలల రాణి మిలమిల మెరిసే పూబోణీ....


 

ఆదిపత్యం సాధించడం

అంశం: గెలుపు అంటే ఏమిటి?

శీర్శిక: ఆదిపత్యం సాధించడం 


గెలుపు అంటే!

*ఏ అవకాశాలులేని ఏ సదుపాయాలు లేని*

*కాలంలో ఎవరెస్ట్ శిఖరం ఎక్కిన*

*టెన్సింగ్ నార్కేది గెలుపు అంటే!*!


ఒక స్త్రీ గా ఉండి మొక్క వోని ధైర్యంతో 

వ్యోమనౌకలో తొమ్మిది నెలలు 

శూన్యంతో స్నేహం చేస్తూ భువికి దిగివచ్చిన

సునితా విలియమ్స్ ది గెలుపంటే!


ప్రత్యక్షంగానో పరోక్షంగానో ఓటర్లకు 

డబ్బు వెదజల్లో డబ్బు ఖర్చుచేసో గెలవడం 

అది నేతల గెలుపు కాదు ముమ్మాటికీ 


భార్య మీద భర్త భర్త మీద భార్య గెలవడం 

గెలుపు ఎప్పుడూ కాదు 


ఒక క్లాసులో ఇద్దరే ఉండి ఒకరు ఫస్ట్ ఒకరు 

సెకండ్ రావడం గెలుపు కాదు 


సానుభూతితో అభిమానంతో అదృష్టంతో 

ప్రేమతో గెలిచిన గెలుపు గెలుపు కాదు 


గెలుపులో పోటీ తత్వం ఉండాలి 

ఆటలో ఇద్దరు అంతకంటే ఎక్కువ వ్యక్తులు 

పనులు మనసులు హృదయాలు ఉండాలి

గెలుపులో గెలిచే వ్యక్తి కృషి ఉండాలి 

కల పట్టుదల క్రమశిక్షణ కాలం ఉండాలి 

నీతి నిజాయితీ నిబద్ధత ధర్మం ఉండాలి 

గెలుపంటే ఎదుటి వారిపై , ఎదుటి శక్తులపై 

ధర్మంగా ఆది పత్యం సాధించడం!

బంగారు బాటలు

అంశం: కలల బాట


శీర్షిక: *బంగారు బాటలు*

ఎన్నో ఆశలు ఎన్నెన్నో ఆశయాలు
విర బూసిన పూదోట వలె సంతానముండాలనీ
పరిమళాలు వెదజల్లు నట్లు బిడ్డలు ప్రకాశించాలనీ
ఎన్నో ఆలోచనలు ఎన్నెన్నో కలలు తల్లిదండ్రులకు!

ఆ సంతోషాలకు ప్రతీకగా శిశువుకు జన్మ నిచ్చి
చక్కగా పెంచి పెద్ద చేసి విద్యాబుద్ధులు నేర్పించి
వెన్నెలలో చంద్రుడికిలా ఎల్లవేళలా ప్రేమతో
కంటికి రెప్పలా కాపాడుతూ బంగారు బాటలు వేయు!

ఆ చల్లని వర్షపు ఆకాశంలో ఇంద్ర ధనుస్సులా
విరబూసిన పుష్పాలపై సీతాకోక చిలుకలులా
బిడ్డలు ప్రయోజకులవుతుంటే ఉప్పొంగిపోతూ
నవనవోన్మేషంగా మెరిసి పోవు ఆ హృదయాలు
వెలుగొందు ఆ కుటుంబాలు ఆచంద్రతారార్కం!

Sunday, April 20, 2025

ధరిత్రి దినోత్సవం

అంశం: ధరిత్రి దినోత్సవం 

శీర్షిక: *ధరిత్రో రక్షతి రక్షితః* 


నదులు చెరువులు ప్రకృతి పంచభూతాలు 

జలపాతాలు సమస్త జీవకోటి సంరక్షకులు 

పర్యావరణాన్ని రక్షిస్తేనే మానవాళి పురోగతి 

కాదు కూడదని పట్టించుకోకుంటే అధోగతి 

ప్రతి ఒక్కరికీ కాపాడాలని ఉండాలి మతి 

లేదంటే విషమించుతుంది జీవకోటి పరిస్థితి!


ప్లాస్టిక్ కవర్లు బాటిల్స్ వంటి వస్తువులతోనూ

నదులు సముద్రాలు ఝరుల కాలుష్యం 

వాడి పారేసిన ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువులతోనూ

పెరిగి పోతుండే ప్రతినిత్యం ధరణి కాలుష్యం!


ప్రతి సంవత్సరం "ధరిత్రి దినోత్సవం" 

జరుపడమే కాకుండా కార్యాచరణ ఉండాలి 

పుడమి తల్లిని అందరూ కాపాడాలి 

ఆనందంగా జీవించాలి!

*ధరిత్రో రక్షతి రక్షితః*!


Saturday, April 19, 2025

మధుర స్మృతులు

శీర్షిక: *మధుర స్మృతులు*


ఆడుతూ పాడుతూ ఎగురుతూ గడిపే 

అందమైన ఆహ్లాదకరమైన  రోజులవి

ఉల్లాసంగా ఉత్సాహంగా పరుగులు తీసే 

కల్లాకపటం ఎరుగని కాలం అది!


ఏడు నుండి పదో తరగతి స్కూలుచదువులు 

మా ఊరు సూరి పెళ్లి నుండి నెక్కొండకు 

రోజు వెళ్ళాలి రావాలి అదీచెప్పులు లేకుండా 

రానూ పోనూ ఎనిమిది కిలోమీటర్ల దూరం!


మా ఫ్రెండ్ మాస్కల్ ముస్లీం అబ్బాయి 

వారి నాన్న ఒకటి రెండవ తరగతిలో చెపరాసి

ప్రతి నిత్యం మాస్కల్ ఇతర మరికొంత మంది 

స్నేహితులతో నెక్కొండకు నడిచి వెళ్ళేవాళ్ళం!


అప్పుడే మామధ్యలో ఒక ఒప్పందం కుదిరే

నేను దారిలో మా ఫ్రెండ్ కు తెలుగు నేర్పాలి 

అదే విధంగా నాకు ఆ ఫ్రెండ్ హిందీ నేర్పాలి 

అతను చెబుతుంటే నేను గట్టిగా పలకాలి!


ఏక్ దో తీన్ నుంచి పచ్చీస్ వరకు అంకెలు 

హిందీ పదాలు వాటి అర్థాలు వాక్యాలు 

చక్కగా సులభంగా సునాయాసంగా నేర్పాడు 

అలానే నేను తెలుగు అంకెలు తెలుగుపదాలు 

వాక్యాలు అలతి అలతి పదాలతోనేర్పించాను 

ఉభయుల కోరికలుతీరాయి కలలుఫలించాయి

అవి నేటికీగుర్తున్నాయి ఆ మధుర స్మృతులు!

అంతిమ తీర్పు దేవుడిదే

అంశం: తీర్పు దేవునిదా? మనదా?


శీర్శిక: *అంతిమ తీర్పు దేవుడిదే*

విశ్వంలో ఆస్తికులు నాస్తికులు న్యూట్రల్స్
అను మూడు రకాల మనుషులు ఉన్నారు
దేవుడిని నమ్మేవారు *ఆస్తికులు*
దేవుడిని అసలే నమ్మని వారు *నాస్తికులు*
దేవుడున్నాడో లేడో అనే వారు *న్యూట్రల్స్*!

*ఆస్తికులు* తీర్పు దేవుడిదే అంటారు
*నాస్తికులు* తీర్పు మానవుడిదే అంటారు
*న్యూట్రల్స్* ఏమో అని సందిగ్ధంలో ఉంటారు
తప్పొప్పులు చెప్పే సాహసం ఎవరూ చేయలేరు!

ఆపదలో ఉన్న వారికి వారిని అదుకునే
మనిషే ప్రత్యక్ష దేవుడు
అనారోగ్యంతో చావు బతుకుల్లో ఉన్నవారిని
బ్రతికించే డాక్టర్ ప్రత్యక్ష దైవం
చనిపోయాడనుకున్న వ్యక్తి లేచి
కూర్చున్నాడంటే అది దేవుడే అంటారు!

తీర్పు దేవునిదా? మనదా? అంటే
ఒక ఆస్తికుడిగా
దేవుడి ముందు మనం నిమిత్త మాత్రులం
దేవుడి సృష్టించిన ఈ చరచర జీవకోటి
చదరంగంలో లేదా కైలాస పఠంలో పావులు!

తాత్కాలికంగా మనిషి తీర్పు ఇచ్చినా
అంతిమ తీర్పు దేవుడిదే అవుతుంది
జీవులను సృష్టించే వారు లాలించే వారు
ఆడించే వారు కర్మలను చేయించే వారు
కర్మలు పూర్తయ్యాక తనలో ఐక్యం
చేసుకోవడమో, మరో జన్మసృష్టించడమో
అనేది దేవుడే కార్యమే కదా!

మనుషులు ముఖ్యంగా మూడు రకాలుగా
జీవనం సాగిస్తున్నందున వేరొకరి భావాలపై
తీర్పు చెప్పడం సరికాదు
ఈ రోజు గాక పోయిన ఏదో ఒక రోజు
దేవునితీర్పే తుదితీర్పుఅని నమ్మడంఖాయం!

ఆడ పిల్లలకు తండ్రి ఆదర్శం

అంశం:అలంకార కవిత 

(అంత్యాను ప్రాస అలంకారాలు)


శీర్షిక: ఆడ పిల్లలకు తండ్రి ఆదర్శం 


పిల్లలకు మొదటి గురువులు తల్లిదండ్రులు 

రెండవ గురువులు బోధించే ఉపాధ్యాయులు

మూడవ గురువులు నమ్మిన ఇష్ట దైవాలు 

నాల్గవ గురువులు సమాజంలోని వ్యక్తులు!


మగపిల్లలకు తల్లి ఆదర్శం అంటారు 

ఆడ పిల్లలకు తండ్రి ఆదర్శం అంటారు 

కొందరు పిల్లలకు అత్త ఆదర్శం అంటారు 

మరికొందరు పిల్లలకు తాత ఆదర్శం అంటారు!


ఆదర్శంగా ఉన్నవారిని పిల్లలు ఇష్టపడుతారు

అలాంటి వారిని పూర్తిగా నమ్ముతారు

వారు ఏది చెప్పినా పిల్లలు అదే తప్పకచేస్తారు 

ఏది చేయకూడదు అంటే దానిని చేయరు!


తల్లిదండ్రులు చెడు చేయమంటే చెడేచేస్తారు 

నిజం మాట్లాడమంటే నిజమేమాట్లాడుతారు

అబద్దమాడమంటే అబద్దమేమాట్లాడుతారు 

అదే సరియైనది కావచ్చని  అనుకుంటారు!


అమ్మా నాన్నలు పిల్లలకు మంచిని నేర్పాలి 

గురువులు విద్యార్థులకు నీతిని బోధించాలి

అబద్దాలు ఆడకూడదని పిల్లలకు చెప్పాలి 

దొంగ తనం చేయడం నేరం ఆని చెప్పాలి

మోసాలు చేయడం పాపం అని చెప్పాలి 

చాడీలు విమర్శలు విలువతగ్గిస్తాయని నేర్పాలి!

తత్త్వ గీతాలు

అంశం:తత్త్వ గీతాలు 

శీర్షిక: నాదీ నాదీ అని అంటావూ..

పల్లవి:

నాదీ నాదీ అని అంటావూ ....

నాదే అంతా అనీ.. భ్రమ పడుతావూ ...

నాదీ నీదీ ఏదీ లేదు నరుడా ...

నాలుగు రోజులు ఇచట ....

బ్రతక వచ్చాము మనమూ గురుడా...   "నాదీ"


చరణం:01

ఎంత సంపాదించినా...

ఎంత కూడ బెట్టినా...

వెంటేమీ తీసుకుని పోలేవు నరుడా 

ఏ సంపదైననూ ఇక్కడే 

విడిచి పోవాలీ గురుడా             "నాదీ"


చరణం:02

బంధు మిత్రులంటావూ....

భార్యా పిల్లలని భ్రమ పడుతావూ....

శ్వాస ఆగిన రోజు నరుడా...

భార్యా పిల్లలు ఎవరూ...

తాకను గూడా రారు గురుడా.....     "నాదీ"


చరణం:03

ఉన్న దాంతో తృప్తి పడుతూ....

కొంత నైనా దానం చేస్తూ....

నలుగురితోనైన కలిసుండు నరుడా...

కాటికి పోయే రోజు వారే...

గుర్తుపెట్టుకుని మోస్తారు గురుడా......       "నాదీ"


గగనాన నక్షత్రాలు

శీర్షిక: బాలల గేయాలు 

గగనాన నక్షత్రాలు మెరుస్తున్నవి
విశ్వాన పక్షులు ఎగురు తున్నవి
చెమనులో నెమలులు నాట్యమాడు తున్నవి 
ఆకాశాన మేఘాలు కమ్ముకున్నవి!

కాలాలు ఋతువులు మారుతున్నవి
మలయ మారుతాలు మీరుతున్నవి
వాగులు వంకలు పారుతున్నవి
సముద్రాలు నదులు నిండుతున్నవి!

చెట్లకు చెదలు పట్టు తున్నవి
తరువుల ఆకులు చిగురిస్తున్నవి
వృక్షాల కొమ్మలు ఊగు తున్నవి
చెట్ల మానులు ఎదుగు తున్నవి!

నెమళ్ళు తోటకు చేరుకున్నవి
సర్పాలు మెల్లెగా జారుకున్నవి
మయూరాలు కాస్త ఊరుకున్నవి
పాముల తత్వాలు మారకున్నవి!

ఊహల పల్లకియై

 *కుసుమ ధర్మన్న కళాపీఠం:*

*19/04/2025*
*శనివారం*
*నేటి అంశం : *మా వాక్యం-మీ కవిత్వం*

శీర్షిక: *ఊహల పల్లకియై*

దారం తెగిన గాలిపటంలా
తాడూ బొంగరం లేని ఆలోచనలతో
థార్ ఎడారులలో ఒంటరిగా
తిరుగుతున్న నాకు .. ఒయాసిస్ లా

*నీ తలపులే నాకు ఊపిరిగా*
*మారిన ఈ వసంతంలో*
*నీలో దాగిన స్వరం నా కవిత్వం అవుతుంది*

నీ హృదయం నా ఊహల పల్లకియై
గగనంలో తేలిపోతున్న నా మనసుకు
చుక్కానివి నీవే అని తెలిసిపోయింది
నా ప్రేమకు లంగరు వేసింది!

ఇది కలయో నిజమో తెలియకుండా
నా కనుల నిండా నీపై ధ్యాసనే మంచులా
కప్పుకుని పోయింది!

గలగలా పారే గోదావరిలా మాటలాడే
నీ మధుర పలుకులు
తళతళ మెరిసే చంద్రబింబం లాంటి
నీ సుందర మోము
తామరతూడు లాంటి నీ నడుము
పురి విప్పిన మయూరిలా
వయ్యారంగా నడిచే నీ నడక
నా మదిలో ఇంకనూ కదలాడుతునే ఉంది!

రతీ! నీ ప్రేమ కోసం నీ రాక కొరకు
ఈ మన్మధుడు వేయి కళ్ళతో
ఎదిరి చూస్తూనే ఉంటాడు..
దిగంతము ఎదిరి చూస్తూనే ఉంటాడు!

హాస్య కవిత/కార్తీక దీపంలో వంటలక్క

అంశం: హాస్య కవిత 


శీర్షిక: కార్తీక దీపంలో వంటలక్క... 


ఎక్కడెక్కడో తెస్తాడు మా నాన్న 

బలేగా పిసుకుతుంది అమ్మ 

ఏవేవో ఇంగ్రేడియెంట్స్ కలుపుతుంది 

అవి ఏమిటంటే చెప్పదు 

బిజినెస్ సీక్రెట్ అంటుంది 

హోటల్లలో లాగా చేతికి గ్లౌజులు వేసుకోదు

ముఖానికి మాస్కులు పెట్టుకోదు 

ముందుగా ముద్దలు ముద్దలుగా 

గుండ్రంగా చేసి పెట్టుకుంటుంది 

కార్తీక దీపంలో వంటలక్కకూడా

అమ్మలా ఇంత బాగా చేయదండోయ్

ఫాయివ్ స్టార్ హోటల్ వారు కూడా చేయలేరు 

కానీ అమ్మ  తయారు చేస్తుంది 

అది కూడా చాలా పొదుపుగా 

తక్కువ ఖర్చుతో చేస్తుంది 

గంటల కొలది కూర్చుంటుంది 

అయినా ఆయాసపడదు 

నిప్పు మంట తగలదు పొగ ముఖాన కొట్టదు

ఎందుకంటే అమ్మ వాడేది సోలార్ పవర్

అప్పటికే గుండ్రంగా చేసుకున్న ముద్దలను 

టప టపా కొడుతుంది 

బలే తయారవుతాయండి ఉబ్బెత్తుగా 

అదే అమ్మ లోని గొప్పతనం అమ్మలోని కళ

అమ్మమ్మ దగ్గర నేర్చుకుందట

సోలార్ పవర్ కదండీ 

కొద్దిగా సమయం ఎక్కువ పడుతుంది 

అదొక్కటే దీనిలో ఉన్న బలహీనత 

ఆ తరువాత ఇక ఎన్ని రోజులైనా 

వంట చేసుకోవచ్చు వరుగుల్లా 

చక్కగా పొయ్యిలో పెట్టి ఉపయోగించ వచ్చు 

అదే నండి పేడ ఉనకతో చేసిన "పిడకలు"

Friday, April 18, 2025

హాస్య కవిత / టిట్ ఫర్ టాట్

అంశం:హాస్య కవిత 


శీర్షిక:  *టిట్ ఫర్ టాట్*

రాము స్నేహితుడు వెంకన్నతో 

"వెంకన్నా! తాటి చెట్టు క్రింద నిలబడి 

ఏమి చేస్తున్నావ్ ?"

"ఆ.. ఏమీ లేదు పాలు త్రాగు తున్నా "

ఓహో అలానా!


"సరే రాము! మండువలో కూర్చుని 

నీవు ఏమి చేస్తున్నావు?

ఆ.. ఏమీ లేదు పాలకుండలు లెక్కబెడుతున్నా

ఓహో అలానా!


"రాణీ! నీకు దశరధుడు తెలుసా" అంటాడు 

భర్త భార్యతో గోముగా 

ఓ తెలుసు, ఎందుకూ..

"దశరధుడికి ముగ్గురు భార్యలు 

కౌసల్య కైకేయి సుమిత్ర కదా" అంటాడు భర్త

"ఆ.. తెలుసు అయితేంది ఇప్పుడు' 

అంటుంది భార్య  కాస్త సీరియస్ గానే 

"నాకు నీవు ఒక్కదానివే భార్యవు కదా

ఇంకో ఇద్దరిని పెళ్లి చేసుకుందామనీ"

అంటు గుణుగుతాడు భర్త!


ఓహో..అలా వచ్చావా అని మనసులో

అనుకుంటుంది  భార్య 

ఏమండోయ్ రాజు గారూ!

"నీకు ద్రౌపది తెలుసా?" అని అడుగుతుంది 

భార్య రాణి 

"ఓ.. నాకెందుకు తెలియదు" 

"అయినా ఇప్పుడు ఆ విషయాలు ఎందుకు?"

అంటాడు కోపంగా భర్త 

"ద్రౌపదికి  ఐదుగురు భార్యలు కదా"

"నాకు నీవు ఒక్క భర్తవే 

నేను మరో నలుగురు భర్తలను 

పెళ్లి చేసుకుంటాను" అని అంటుంది 

సిగ్గులొలక బోస్తూ  భార్య 

మనసులోనే అర్ధం చేసుకున్న భర్త 

"ఆవును... నీకు పట్టు చీర తెచ్చానూ చూడు 

ఎలా ఉంది" అంటూ మాట మారుస్తాడు భర్త రాజు!

హాస్య కవిత / అయ్యా అవధానీ

అంశం: హాస్య కవిత


శీర్షిక: "అయ్యా అవధానీ!"

అయ్యా అవధానీ అవధానం చేసే వారికి
"చప్పట్లంటే" ఇష్టమట కదా
అదేమీ లేదోయ్ నాకు "చప్పటట్ల" కంటే
"కారపు అట్లంటే" మహా మహా ఇష్టమోయ్!

అయ్యా అవధానీ గారు
మొన్నీమధ్య మీ ఇంటికి వచ్చినప్పుడు
మీరు 'పశువ" అంటే మీ ఆవిడ "కోతి'
అంటుంది బలే సరదాగా ఉంటారండీ మీరు!

అదేమీ లేదోయ్ 'పశువ" అంటే
"పరిశుభ్రమైన ఆహారం వడ్డించు". అని
"కోతి" అంటే  "కోరినంత తినండి" అని
ఓహో అలానా బాగుందే మీ కోడ్ భాష!

అయ్యా  అవధానీ గారు
మా మొదటి అమ్మాయి పేరు "గోపిక" పెట్టాము
మా రెండవ అమ్మాయి పేరు "దీపిక" పెట్టాము
మా మూడవ అమ్మాయి పేరు
ఏమి పెట్టమంటారు?
గురువు గారు సమాధానం  "ఆపిక" !

చివరగా ఒక్క ప్రశ్న అవధానీ గారు
అవధానికి "అశువులు" ఎప్పుడొస్తాయి
"అశ్రువులు" ఎప్పుడొస్తాయి?
ప్రశ్న వేసినప్పుడు "అశువులు" వస్తాయి
సత్కారం ఎగరగొట్టినపుడు"అశువులు" వస్తాయి!

మంచితనం బంగారం లాంటిది

అంశం: మంచి తనానికి విలువ లేదా?


శీర్శిక: *మంచితనం బంగారం లాంటిది*

*బంగారాన్ని బురదలో వేసినా*
*అది బంగారంగానే తళతళా మెరుస్తుంది*
దాని వన్నె తగ్గదు!

అలానే *మంచి తనం* ఇక్కడ నైనా
ఎక్కడ నైనా ఏ దేశమేగినా ఎప్పటికైనా
చెక్కు చెదరకుండా దగదగా మెరుస్తుంది
విలువ తగ్గదు!

సాధారణంగా  "ఏది మంచితనం
ఏది చెడ్డతనం"  అనేది కాలాన్ని బట్టి
ఆ నాటి పాలకులనుబట్టి మారుతుంటుంది!

కానీ భారతదేశం భరతుడు ఏలిన రాజ్యం
రాముడు ధర్మ మార్గంలో పాలించిన రాజ్యం
గొప్ప సంస్కృతి సాంప్రదాయాలకు
వేదాలుపురాణాలు ఇతిహాసాలకు పుట్టినిల్లు!

రాముడి మార్గం కృష్ణుడి తత్వమే 
భారతీయులకు శిరోధార్యం
ప్రతి పచ్చని పంటలోనూ పిచ్చి మొక్కలు 
పెరుగడం సహజం కలుపు తీస్తే పోతాయి
నీతి నిజాయితీ సత్యం ధర్మం సత్ప్రవర్తన
మంచితనం లాంటివే మన విలువలనుపెంచే
గొప్ప అస్త్రశస్త్రాలు

మంచి తనానికి ఎప్పుడూ విలువ ఉంటుంది
మంచి వారికి ఎప్పుడూ గుర్తింపు ఉంటుంది
మంచి మనసు నిండుకుండలా ఉంటుంది
మంచి తనం బంగారం లాంటిది అది ఎప్పటికీ శాశ్వతం!

బంధు పధకాలు రైతులకేనా

 శీర్షిక: *బంధు పధకాలు రైతులకేనా*


*కలిమిలో కులికే వారున్నారు*
*కొలిమిలో మండే వారున్నారు*
*పీత కష్టాలు పీతవి సీత కష్టాలు సీతవి*
ఎవరి వృత్తి వారిది ఎవరి కష్టం వారిది
ప్రతి వృత్తిలోనూ ఉంటాయి
కన్నీటి బాధలు చన్నీటి దుఃఖాలు
కష్టాలు నష్టాలు బాధలు దుఃఖాలు
కష్టాలు లేనిదెవరికి నష్టాలు రానిదెవరికి
బాధలు ఇక్కట్లు అందరికీ ఉంటాయి
బరువుబాధ్యతలు అందరికీ ఉంటాయి
సుఖదుఃఖాలు అందరికీ ఉంటాయి
అన్ని మతాలలో అన్ని కులాలలో 
పేదసాదలు ధనికులు ఉంటారు 
ఓటు బ్యాంకు రాజకీయాలు
ఇకనైనా మానుకోవాలి

కార్మికులు కర్మాగారాలలో పనిచేయకుండా
ఉత్పత్తి పెరుగుతుందా?

అడ్డ కూలీలు నిర్మాణాల వద్ద పనిచేయకుండా
ఆకాశ హార్మ్యాలు పెరుగుతాయా ?

కమ్మరులు పనిముట్లు చేయకుండా
వ్యవసాయం జరుగుతుందా?

కుమ్మరులు శ్రమించ కుండా
కుండలు తయారవుతాయా?

కౌలు దారులు శ్రమించకుండా
వ్యవసాయం జరుగుతుందా?

వ్యవసాయ కూలీలు పని చేయకుండా
పంటలు పండుతాయా?

ఇన్వెస్టర్లు  పెట్టుబడులు పెట్టకుండా 
ఆర్ధిక వ్యవస్థ నిలుస్తుందా ?
షేర్ మార్కెట్ పడితే ఆత్మహత్యలు 
చేసుకున్న వారు ఉన్నారు 

*బిందువు బిందువు కలుస్తేనే సింధువైనట్లు*
*చేయి చేయి కలుస్తేనే ఉత్పత్తి పెరుగుతుంది*

లోతుగా పరిశోధిస్తే ప్రకృతి వైపరీత్యాలైన
కరువుకాటకాలు భూకంపాలు సైక్లోన్లు
తుఫానులు వైరస్ మరేవైనా
ఏ కొందరికో  కొన్ని వృత్తులవారికో
పరిమితం కాదు అనేది నగ్న సత్యం!

పంటలు లేకుండా మనిషి బ్రతకడం కష్టం
ఒప్పుకోవడంలో ఎవరికీ సందేహం లేదు 
కేవలం రైతు ఒక్కడే పంటలు పండించగలడా?
మరపట్టించకుండానే వడ్లను తినగలరా?
డబ్బు లేకుండా బ్రతుక గలరా ?
పెట్రోల్ లేకుండా ప్రయాణం చేయగలరా?
పవర్ లేకుండా  గడుపగలరా ?
నీరు లేకుండా జీవించగలరా?
హాస్పిటల్లలో ఆక్సీజన్ లేకుండాజీవించ గలరా?

వ్యవసాయ భూములపై వ్యవసాయ పంటలపై
పన్నులు చెల్లించని భూస్వాములకు 
గ్రానైట్ తీసే మైనింగ్ భూములకు 
స్కూళ్ళు కాలేజీలు కట్టిన భూములకు 
కబ్జాలు చేసిన ఫామ్ హౌస్ లకు
బీడు పడి ఉన్న బినామీ భూములకు 
రైతు బంధు పథకం ఎంత వరకు సబబు?

దేశంలోని ప్రజలందరు వృత్తినినమ్ముకున్నవారే
మట్టిని నమ్ముకున్న వారే పుట్టను నమ్మేవారే
కష్టాన్ని నమ్మిన వారే కాలాన్ని నమ్ముకున్నవారే
ఏ కల్మషము ఎరగని వారే!

ఇక సన్నకారు రైతులు కోరేది రైతు బంధు కాదు 
పండిన పంటకు గిట్టుబాటు ధర 
నాణ్యమైన విత్తనాలు సకాలంలో ఎరువులు 
పండిన పంటలు నిల్వ చేసుకోడానికి గిడ్డంగులు 

తక్షణమే రైతు బంధు క్రమబద్ధీకరించాలి
లేదా అన్ని వృత్తులు వారికి పధకాలను వర్తింప చేయాలి!

*మార్గం కృష్ణ మూర్తి*

పురుషుడా నీకు శతకోటి వందనాలు

 *అంశం* : పురుషుడా నీకు శతకోటి వందనాలు!

  
మానవ మనుగడకు పునాది
ఎక్కడా గుర్తింపు దక్కని యానాది
ఎవరి ప్రేమకు నోచుకోని వాడు
పురుషుడు ఇంటికి నిట్టాడు
కుటుంబానికి వెన్నెముక లాంటివాడు
చివరికి ఏ కవి కలానికి అందని వాడు

రెండు చేతులు కలిస్తేనే చప్పట్లు
పురుషుడు లేకుండా ఈ సృష్టే లేదు
క్రొవ్వొత్తిలా కాలుతూ వెలుగును పంచు త్యాగశీలి
ఎన్నెన్నో జన్మల పుణ్యఫలం పురుష జన్మం
అది ఎవరికీ అంతు చిక్కని సృష్టి మర్మం
ప్రేమను పంచితే నాన్నలా ఆదరించి ప్రాణమిస్తాడు.
అవమానిస్తే కాళ రుద్రుడై కోపంతో
తన మూడో కన్ను తెరుస్తాడు.
పురుషుడి మూలధాతు లేకపోతే జననం లేదు
పురుషుడి ఉనికి లేకపోతే మనుగడ లేదు!

పురుషుడు ఈ జగతికి సృష్టికర్త
అతడు ఎంతో మందికి ఆదర్శప్రాయుడు
తన పుప్పొడి లేకుండా స్త్రీ గర్భం దాల్చదు
అమ్మ బిడ్డను నవమాసాలు కడుపులో మోస్తే
నాన్న నవవత్సరాలు బుజాన మోస్తాడు
పురుషుడు ఈ సృష్టికి మూలాధారం
అతడు లేకపోతే ఈ విశ్వమే శూన్యం!

పురుషుడు తండ్రికి తగ్గ కొడుకుగా
వంశానికి మూలపురుషుడుగా
ఇంటి పేరును నిలబెట్టే యోగ్యుడిగా
ఇంటి సంసార భారం మోయు భాద్యుడిగా
నాన్న అనే పిలుపుకు త్యాగమూర్తిగా
ప్రేమను పంచడంలో తండ్రిగా
బిడ్డలకు సేవకుడిగా
భార్యకు అర్ధ నారీశ్వరుడిగా
తల్లిదండ్రులకు భాద్యుడిగా సేవకుడిగా
కుటుంబ బాధ్యతలో తండ్రిగా
అన్నదమ్ములకు అండగా
ఆడపడుచుల ఆదుకును పెద్ద దిక్కుగా
అడపడుచుల బిడ్డలకు మేనమామగా
సాంప్రదాయాలను పరిరక్షించుటలో
ఆత్మ బంధువుగా కోపంలో రుద్రుడిగా
సహాయంలో స్నేహితుడిగా
భరతమాత ముద్దుబిడ్డగా
నవరస పాత్రలను పోషించు పరమాత్ముడు!

గొడుగుకు పై కప్పు లాంటివాడు
తాను మరో జన్మ నెత్తి మనకు మరో జన్మిస్తాడు
పిల్లల కోసం తన కన్న కలల్ని
భవిష్యత్తును త్యాగం చేస్తాడు పురుషుడు
అహర్నిశలు భార్యా పిల్లల కొరకు కష్టపడుతాడు
జీవితాన్ని సర్వస్వం త్యాగం చేస్తాడు
అయినా బిడ్డకు తండ్రి ఎవరో ధైర్యంగా
చెప్పుకోలేని దురదృష్టవంతుడు పురుషుడు
పురుషుడిపై ఓ ప్రేమ దయ కరుణ కనబడదు
ఓ  పొగడ్త ఉండదు తెగడ్త మినహా
ఒంటరి వాడైతే ఇక భారమే జీవితం!

ఏడ్వడానికి కూడా నోచుకోలేని వాడు
బాధలను ఏడుపుతో ఉపశమనం పొందలేక
కన్నీరును కార్చే స్వేచ్ఛ లేక ప్రశాంతత కరువై
గుండె పోటులతో కాలం చేసే వాడు
సృష్టి లోనే ఆయుషు తక్కువగా ఉన్నవాడు
కన్నీరును కనురెప్పల మాటున దాచిపెట్టి
కష్టాలను నష్టాలను దుఃఖాలను
వ్యధలను ఎవరికీ కనబడనీయకుండా
తనలోనే దిగమ్రింగేవాడు పురుషుడు
ముక్కున్నంత కాలం పడిశెం తప్పదన్నట్లు
కామకోర్కెలు ఉంటాయి స్త్రీ పురుషులకు
ఆకుమీద ముల్లుపడ్డా ముల్లుమీద ఆకుపడ్డా
తప్పెవరిదో పరిశోధన చేయకుండా
పురుషుడి పైననే నిందెలు అవమానాలు
సపోర్టుగా పురుషులకు సంఘాలు లేవు
ఉన్నా ధర్నా చేయడానికి ముందుకు రావు
కాదని చెప్పినా చట్టాలు కనికరించవు
చివరికి పురుషులకు మరణమే శరణ్యం
అందుకే చీకూ చింతా లేని సహజీవనానికి
అలవాటు పడిపోతున్నాడు పురుషుడు
ఓ పురుషుడా నీకు శతకోటి వందనాలు!

        

Thursday, April 17, 2025

కాలంతో చెలగాటం

అంశం: కాలంతో చెలగాటం



శీర్శిక: *కత్తితో సాము లాంటిది*

*కాలంతో చెలగాటం కత్తితో సాము లాంటిది*
అంటారు పెద్దలు

"కాలాన్ని" దేనితోనూ పోల్చ వీలుకాదు
కాలం స్వచ్ఛమైన ప్రవాహం
అందులో గులక రాళ్ళు
జీవ కోటి ప్రాణులు ప్రాణ రహితాలు
కాలానికి ముగింపు లేదు!

కాలం విలువైనది శక్తి వంతమైనది
కాలంతో చెలగాటమంటే
నిప్పుతో తల గోక్కున్నట్లే
కాలంతో జాగ్రత్తగా ఉండాలి!

భూభ్రమనం భూపరిభ్రమనం వలన కాలం
పగలు రాత్రులతో నిరంతరం సాగిపోయేది
కాలాన్ని అదుపు చేయడం అసాధ్యం
కాలానికి అనుగుణంగా నడుచుకోవాలి
సమయం గడిచిందా..మల్లీ తిరిగి రాదు!

కాలంలో  మార్పులను బట్టి
ఎండాకాలం వర్షాకాలం చలికాలంగానూ
భూత భవిష్యత్ వర్తమాన కాలాలు గానూ
ఋతువులు మాసాలు గానూ నిర్ణయించారు!

కాలం ఎవరి కోసం ఆగదు 
ఎవరి కోసమనో దాగదు
మనిషి బ్రతికి ఉన్నప్పుడు
మనిషి విలువ తెలియదు
అతను ఆమే లేనప్పుడు తెలుస్తుంది!

అలానే సమయం ఉన్నప్పుడు
సమయం విలువ తెలియదు
పరీక్షలకు ఆలస్యమైనపుడో
ఇంటర్వ్యూకు ఆలస్యమైనప్పుడో
ప్రయాణం చేసే ట్రేయిన్ ఆలస్యమైనప్పుడో
హాస్పిటల్ కు పోవడం ఆలస్యమైనప్పుడో
సమయం విలువ తెలుస్తుంది!

కాలంతో మనిషి వయసు పెరుగుతుంది
ఆయుష్షు తగ్గుతూ ఉంటుంది
కాలాన్ని బట్టే బాల్యం యవ్వనం వృద్ధాప్యం
వయసులు మారుతూ ఉంటాయి!

ఏ వయస్సులో చేయాల్సినవి
ఆ వయస్సులోనే చేయాలి
కష్టసుఖాలు అనుభవించాలి
మంచి పనులు చేస్తూ ఆయుష్షున్నంత వరకు
ప్రతి నిమిషాన్ని ప్రణాళికలతో నడుచుకుంటూ
సంతోషంగా తృప్తిగా జీవించడమే
మనిషి చేతిలో ఉన్న గొప్ప వరం కాలం!

గళమెత్తిన తెలుగు కలం/గిడుగు

అంశం: గళమెత్తిన తెలుగు కలం 
శీర్షిక: "గిడుగు తెలుగు వాడుక భాష గొడుగు"
ప్రక్రియ: మణిపూసలు


సమైక్యాంధ్రప్రదేశ్ లో
పర్వాతాల పేటలో
జన్మించినాడుగిడుగు
ఒక చిన్న గ్రామంలో!

మహోన్నత పండితులు
గొప్ప ఉపాధ్యాయులు
బహుభాషా కోవిదుడు
మంచి అనువాదకులు!

తెలుగు భాషకు పిడుగు
తెలుగు భాషా గొడుగు
మాతృభాష ఉన్నతికై
వేసెను ముందు అడుగు!

ఆధునిక తెలుగుకు, స్పూర్తి
పిడుగు గిడుగు రామమూర్తి
రావు సాహెబ్ బిరుదుతో 
పొందెనెంతో ఘణ కీర్తి!

తెలుగు భాష దినోత్సవము
గిడుగు వారి జన్మదినము
తెలుగువారెందరికో
గొప్పస్పూర్తి దాయకము!

సంస్కృతమను భాషను
వ్యవహారికం లోను
మార్చెను సరళము గా
తెలుగులోకి భాషను!

బాష సంస్కరణయోధుడు
చిరశ్మరణీయధీరుడు
కళా ప్రపూర్ణ బిరుదుతో
తెలుగుకు వన్నెతెచ్చాడు!

భాషోధ్యమకారులు
భాషాపితామహులు
వాడుక భాషను శ్వాసగ
భావించిన పుణ్యులు!

కమ్మనైన అమ్మభాష
తీయనైన తెలుగు భాష
ఆది కవి నన్నయచే
ప్రారంభించినది భాష!

తేనెలొలుకు తెలుగు భాష
వీనులవిందైన భాష
పెరుగు అన్నము లాంటి
పసందైన తెలుగు భాష!

తెలుగు మన మాతృ భాష
అమృతంబు లాంటి భాష
అన్య భాషలలో కెల్ల
ఉత్కృష్టమైన భాష!

కవి తిక్కన్న చేతిలో
అన్నమయ్యకీర్తనలో
వెలుగులు చిమ్మే తెలుగు
వేమన ఆటవెలదిలో!

భావవ్యక్తీకరణకు
జ్ఞానమును ఆర్జించుటకు
అనేక, వ్యవహారాల
పరిష్కారము చూపుటకు!

మాతృభాషను నిలుపాలి
పాలనలోన వాడాలి
వ్యవహారాలన్నియూ
తెలుగుభాషై ఉండాలి!

యువకులు ఏకమవ్వాలి
ఉపాధ్యాయులు కదలాలి
కవులు అందరూ కలసి
తెలుగునూ రక్షించాలి!

*మార్గం కృష్ణ మూర్తి*

దాన ధర్మాలు

 శీర్షిక: *దాన ధర్మాలు*


భారత దేశ సంస్కృతి సాంప్రదాయ
దాన ధర్మాలలో *దానానిది* ఉన్నత స్థానం!

తపస్సు జపం ఇతర అనుష్ఠాలు అనేకం
చేయడం వలన వచ్చే ఫలితం కంటే 
ఎక్కువ పుణ్యం, అవసరమైన వారికి
ఒక్కదానం చేయడం వలన కలుగుతుంది!

చేసే దానం అన్న దానం భూదానం
గోదానం విద్యాదానం వస్త్ర దానం
డబ్బు దానం అవయవదానం కర సేవ
వస్తువు రూపేణా ఏదైనా కావచ్చు
అది ఎక్కడైనా ఎప్పుడైనా ఎవరికైనా
ఎలాగైనా దానం చేయవచ్చు!

చేసే దానం ఎదుటి వారి అభివృద్ధికి తోడ్పడితే
ఎదుటి వారిలో మార్పు తీసుక రాగలుగుతే
దానం పొందిన వారు సంతోషంగా జీవిస్తే
దానకర్ణుల కనులనుండిరాలే ఆనందభాష్పాలు
ఆ ఆనందం ఆ తృప్తి  వెలకట్టలేనిది!

దానాలలో ఏది గొప్ప ఏది కాదు అనేదానికి
నిఘంటువులో అర్ధం దొరుకదు
ప్రేమతో ఇష్టంతో నిస్వార్థంగా మనస్పూర్తిగా
నిండు హృదయంతో చేసే  దానం సేవ
ఏదైనా అది గొప్పవే అవి మానవత్వానికి
అద్దం పడుతాయి!

దేశానికి బరువే

*నేటి అంశం :*సామెతలు*

*మాట తేనె లొలుకు*
*మనసంతా విషం తీరు*

శీర్షిక: *దేశానికి బరువే*

*మనిషి పేద గానీ మాటకు కాదు కదా*
మాటలు కోటలు దాటుతాయి
అందాలు ఒలక బోస్తారు చిందులు వేస్తారు
ఆకాశ హార్మ్యాలు చూపిస్తారు!

మృదు మధుర మాటలతో
హావ భావాలతో అనూహ్య వేషధారణతో
తేనే లొలుకు పలుకులతో
సాన్నిహిత్యం పెంచుకుటారు!

మనసులో పాగ వేస్తారు
హృదయంలో ఒదిగి పోతారు
వంచించుతారు ఆపైన వణికిస్తారు
అందిన కాడికి దోచుకుని ఉడాయిస్తారు
ఇది అడుగడుగునా నేటి లోకం తీరు!

మనసు నిండా విషమే
మాటలన్నీ మాయనే
వేషాలన్నీ అరువే
ఇంట్లో అంతా కరువే
ఇలాంటి వారు దేశానికి బరువే!

ఆనందంగా జీవిద్దాం /దూరాలను చెరిపేద్దాం

అంశం: దూరాలను చెరిపేద్దాం


శీర్షిక: *ఆనందంగా జీవిద్దాం*

*నిత్య కళ్యాణం పచ్చ తోరణంలా కళకళ లాడే*
*సంసారాలను మనిషి అత్యాశతో*
*ఈర్ష్యఅసూయలతో ఆనందాలు కోల్పోతున్నాడు*
*డబ్బు  అహంతో సర్వం కోల్పోతున్నాడు*
స్వయంకృతాపరాధంతో సాగిపోతున్నాడు!

ప్రపంచీకరణతో ప్రపంచం ఒక కుగ్రామమవగా
యాంత్రిక జీవితానికి అలవాటు పడిన మనిషి
డాలర్ల మోజులో పడి తల్లిదండ్రులను విడిచి
ప్రేమలకు బంధాలకు దూరమవుతున్నాడు
భాద్యతలను మరిచి పోతున్నాడు !

అమెరికా లండన్ గంటలలో చేరుకుంటున్నాడు
కానీ కూసింత దూరంలో ఉన్న అమ్మ నాన్నలను
తోబుట్టువులను బంధు మిత్రులను
నెలలు కొలది ప్రయాణించినా 
చేరుకోలేక పోతున్నాడు!

ఈ సృష్టిలో మానవ జన్మ ఉత్కృష్టమైనది
చదువు ఉద్యోగం హోదా పెళ్లి గెలుపు డబ్బు
అన్నియు జీవితంలో ఒక భాగమే గానీ
అవే జీవితం అని అనుకోవడం అజ్ఞానం!

మనిషి వెతకాల్సింది హాయి సుఖం కోసం కాదు
సంతోషం ఆనందం తృప్తి కొరకు తపించాలి 
ఇవి మాతృమూర్తులతో భార్యా పిల్లలతో తోబుట్టువులతో బంధుమిత్రులతో ప్రేమాప్యాయతలతో వారికి దగ్గరగా
కలిసి మెలిసి ఉంటేనే లభిస్తాయి!

*దూరాలను చెరిపేద్దాం* ప్రేమానురాగాలతో 
అమ్మా నాన్నలతో భార్యా పిల్లలతో 
తోబుట్టువులతో బంధు మిత్రులతో కలిసి
ఈర్ష్య అసూయలు ఇగోలు పంతాలు వీడి 
స్వదేశాభివృద్దిలో పాలుపంచుకుంటూ 
ఆనందంగా ఆదర్శంగా తృప్తిగా జీవిద్దాం!